လီကြမ္းယု

လီကြမ္းယု

စကၤ࿿ာပူနိုင္ငံ နာယကဝန္ျကီး လီကြမ္းယု
မစၥတာ လီကြမ္းယု (李光耀) သည္ စင္ကာပူနိုင္ငံ၏ ဝန္ျကီးခ်ုပ္ ေဟာင္း ျဖစ္ျပီး ယခုလက္ရွိ စင္ကာပူနိုင္ငံ ဝန္ျကီးခ်ုပ္ လီရွန္လံုး ၏ ဖခင္ ျဖစ္သည္။ လီကြမ္းယုအား ၁၉၂၃-ခု၊ စက္တင္ဘာလ (၁၆)ရက္ေန့တြင္ စကၤ࿿ာပူနိုင္ငံ၌ ဖြားျမင္သည္။ လီကြမ္းယုသည္ စကၤ࿿ာပူ ရပ္ဖဲေကာလိပ္တြင္ တက္ေရာက္ ပညာသင္ျကား ခဲ့ျပီးေနာက္ ဒုတိယ ကမၻာစစ္အျပီးတြင္ ၁၉၄၆-ခုနွစ္မွ ၁၉၄၉-ခုနွစ္အထိ အဂၤႅန္နိုင္ငံ၊ လန္ဒန္ျမို့ရွိ ကိန္းဘရစ္ခ်္ တကၠသိုလ္ ဖစ္ဝီလ်ံ ေကာလိပ္တြင္ ဆက္လက္ပညာသင္ျကား၍ လန္ဒန္တြင္ ဝတ္လံုေတာ္ရ အျဖစ္ခံယူခဲ့သည္။

အဂၤႅန္မွ ျပန္လာျပီးေနာက္ ဝတ္လံုအျဖစ္ゞင္း၊ အလုပ္သမားသမဂၢမ်ား အတြက္ ဥပေဒ အျကံေပးအရာရွိအျဖစ္ゞင္း လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။ လီကြမ္းယုသည္ ျပည္သူ့လႈပ္ရွားမႈပါတီ (PAP)ကို ၁၉၅၄-ခုနွစ္တြင္ စတင္တည္ေထာင္ရာ၌ ပါဝင္ေဆာင္ရြက္ခဲ့ျပီးေနာက္ ゞင္းပါတီ၏ အေထြေထြအတြင္းေရးမႉး ျဖစ္လာခဲ့သည္။ ၁၉၅၅-ခု၊ ဧျပီလ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲတြင္ သဘၤ࿿ောက်င္းေဒသ အလုပ္သမား လူတန္းစားမ်ား အေျခစိုက္သည့္ တန္ဂြ်န္းပါဂါ မဲဆနၵနယ္မွ ဝင္ေရာက္ယွဉ္ျပိုင္ရာ ပီေအပီပါတီဝင္ အမတ္သံုးဦးအနက္ တစ္ဦး ျဖစ္လာခဲ့သည္။ လီကြမ္းယုသည္ ၁၉၅၅-ခုနွစ္မွစ၍ တန္ဂြ်န္းပါဂါ မဲဆနၵနယ္အမတ္အျဖစ္ တစ္ဆက္တည္း ေရြးခ်ယ္ခံရသည္။

၁၉၅၉-ခုနွစ္ ေမလ၌ က်င္းပေသာ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ပီေအပီပါတီသည္ မဲဆနၵနယ္ ၅၁-ေနရာအနက္ ၄၃-ေနရာအထိ အပိုင္ရခဲ့သည္။ လီကြမ္းယုသည္ ပီေအပီပါတီ ေခါင္းေဆာင္အေနျဖင့္ အစိုးရအဖြဲ့ကို ဖြဲ့စည္းကာ ဝန္ျကီးခ်ုပ္ ျဖစ္လာခဲ့သည္။ ပီေအပီပါတီသည္ ၁၉၆၃-ခု၊ စက္တင္ဘာလအတြင္း က်င္းပေသာ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲတြင္လည္း အမတ္ ၅၁-ေနရာအနက္ ၃၇-ေနရာ ရရွိကာ ေအာင္ပြဲခံနိုင္ခဲ့သည္။ လီကြမ္းယုသည္ မေလးရွားပါလီမန္သို့ တက္ေရာက္ရေသာ စကၤ࿿ာပူကိုယ္စားလွယ္ ၁၅-ဦးအနက္ တစ္ဦးအျဖစ္ပါဝင္ရသည္။ ၁၉၇၂၊ ၁၉၇၆၊ ၁၉၈၀-ခုနွစ္ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲမ်ားတြင္လည္း ပီေအပီပါတီ အနိုင္ရရွိခဲ့သည္။ ၁၉၈၄-ခု၊ ဒီဇင္ဘာလ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲတြင္ မဲဆနၵနယ္ ၃၀-ခုတြင္ ပီေအပီ အမတ္ေဟာင္းမ်ား ျပိုင္ဘက္မရွိ ေရြးခ်ယ္ခံရျပီး က်န္မဲဆနၵနယ္ ၄၉-ခုတြင္ ယွဉ္ျပိုင္ အေရြးခံရာ မဲဆနၵနယ္ ၄၇-ခုတြင္ ပီေအပီအမတ္ေဟာင္းမ်ား အနိုင္ရရွိခဲ့ျကသည္။ [၁]

စင္ကာပူနိုင္ငံ ခ်မ္းသာေသာနိုင္ငံျဖစ္ေအာင္ ဦးစီးေဆာင္ရြက္ခဲ့ေသာ လီကြမ္ယု-သည္ လီမ်ိုးနြယ္ဝင္ ဟတ္ကာတရုတ္လူမ်ိုးမွ ဆင္းသက္လာသူျဖစ္သည္။ ၁၉၂၃-ခုနွစ္ စက္တင္ဘာလ ၁၆-ရက္ေန့တြင္ စင္ကာပူ၌ ေမြးဖြားခဲ့သည္။ လီကြမ္ယု၏ ဘိုးဘြားမ်ားသည္ ၁၉-ရာစုေနွာင္းပိုင္းမွစ၍ စင္ကာပူနိုင္ငံ၌ စတင္အေျခခ် ေနထိုင္ခဲ့ျကသူမ်ား ျဖစ္သည္။ ျကြယ္ဝခ်မ္းသာေသာ မ်ိုးနြယ္မွ ဆင္းသက္လာခဲ့ေသာ လီကြမ္ယုသည္ ထိုေခတ္က အထက္တန္းက်သည့္ အဂၤႅိပ္ဘာသာျဖင့္ သင္ျကားေသာ စာသင္ေက်ာင္းမ်ားသို့ တက္ေရာက္သင္ယူနိုင္ခဲ့သည္။ မိသားစုတြင္ အျကီးဆံုးသားျဖစ္၍ ေခါင္းေဆာင္မႈနွင့္ ဆံုးျဖတ္နိုင္မႈ စြမ္းရည္ကို ငယ္စဉ္ကာလမွပင္ အေလ့အက်င့္ရရွိခဲ့သည္။ လီကြမ္ယု၏ ျကိုးစားမႈနွင့္ မိဘမ်ား၏ ျကပ္မတ္မႈေျကာင့္ ၁၉၃၅-ခုနွစ္တြင္ မူလတန္းကို ပထမအဆင့္ျဖင့္ ေအာင္ျမင္ခဲ့ျပီး စင္ကာပူတြင္ နာမည္အျကီးဆံုး ရာေဖးလ္ အထက္တန္းေက်ာင္းသို့ ဝင္ခြင့္ရခဲ့သည္။ လီကြမ္ယုသည္ ရာေဖးလ္ေက်ာင္းတြင္ ပညာထူးခြ်န္ေသာေျကာင့္ စေကာလားရွစ္ေထာက္ပံ့ေျကး ရခဲ့သည့္အျပင္ ၁၉၄၀-ျပည့္နွစ္တြင္ ကင္းဘရစ္ အထက္တန္းစာေမးပြဲကို စင္ကာပူနွင့္ မေလးရွားနယ္ေျမတခုလံုး၌ ပထမစြဲ၍ ေအာင္ျမင္ခဲ့သည္။

ဒုတိယကမၻာစစ္ကာလအတြင္း၌ စင္ကာပူရွိ ရာေဖးလ္ေကာလိပ္မွာပင္ ဆက္တက္ခဲ့သည္။ ဂ်ပန္ေခတ္တြင္ တရုတ္စာနွင့္ ဂ်ပန္စာဘက္သို့ ဦးလွည့္သင္ျကားခဲ့သည္။ ထို့ေနာက္ ဂ်ပန္ေထာက္ပံ့ေရးဌာနတြင္ စာေရးဝင္လုပ္ခဲ့သည္။ ၁၉၄၃-ခုနွစ္တြင္ ဂ်ပန္သတင္းျဖန့္ခ်ိေရးဌာန၌ အဂၤႅိပ္ပိုင္း အယ္ဒီတာအျဖစ္ အလုပ္ရခဲ့သည္။

လီကြမ္ယုသည္ ဒုတိယကမၻာစစ္အတြင္း လမ္းေဘးပြဲစား၊ ကပ္ေစးနွဲ မုန့္ပဲသေရစာေရာင္းသူ စသည့္ ျကံုရာအလုပ္မ်ားျဖင့္လည္း ဝမ္းေရးကို တဖက္က ေျဖရွင္းခဲ့သည္။ ၁၉၄၉-ခုနွစ္တြင္ ရွိစုမဲ့စု ရွာေဖြစုေဆာင္း ထားေသာေငြျဖင့္ လန္ဒန္တြင္ ဥပေဒပညာ သင္ျကားေနစဉ္ ဆိုရွယ္လစ္ဝါဒကို စိတ္ဝင္စားကာ ေလ့လာခဲ့သည္။ လူျဖူအဂၤႅိပ္တို့၏ လူမ်ိုးခြဲျခားမႈနွင့္ ကိုလိုနီဝါဒ က်င့္သံုးမႈမ်ားကို ကိုယ္ေတြ့မ်က္ျမင္ခံစားခဲ့ရသည့္အတြက္ နယ္ခ်ဲ့ဆန့္က်င္ေရးစိတ္ဓာတ္မ်ားလည္း ကိန္းေအာင္းလာခဲ့သည္။

၁၉၄၇-ခုနွစ္တြင္ ဘုရင္မ၏ ပညာသင္ဆုျဖင့္ လန္ဒန္သို့ေရာက္လာခဲ့ေသာ မစ္(ခ္) ခ်ူးနွင့္ လွ်ို့ဝွက္လက္ထပ္ခဲ့သည္။ လန္ဒန္တြင္ ၄-နွစ္ခန့္ ပညာသင္ခဲ့စဉ္အတြင္း ဘဝတူလက္ဝဲယိမ္း စင္ကာပူ-မေလး ေက်ာင္းသားမ်ားနွင့္ ဆက္သြယ္စည္းရံုးခဲ့ရာမွ ျဗိတိသွ်အစိုးရ၏ သကၤ࿿ာမကင္းျဖစ္မႈကို ခံခဲ့ရသည္။

၁၉၅၀-ျပည့္နွစ္တြင္ စင္ကာပူသို့ ျပန္လည္ေရာက္ရွိလာျပီး ဝတ္လံုအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္လ်က္ တျခားဘက္မွလည္း ျဗိတိသွ်လက္ေအာက္မွ စင္ကာပူ လြတ္ေျမာက္ေရး နိုင္ငံေရးလႈပ္ရွားမႈမ်ားကို စတင္ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။ ျဗိတိသွ်ဆန့္က်င္ေရး သပိတ္မ်ား၌ အလုပ္သမားေခါင္းေဆာင္အျဖစ္ ပါဝင္ခဲ့သည္။ ၁၉၅၄-ခုနွစ္တြင္ ျပည္သူ့လႈပ္ရွားမႈပါတီ (People's Action Party-PAP) ကို စတင္တည္ေထာင္ခဲ့သည္။ PAP သည္ ျဗိတိသွ် အုပ္ခ်ုပ္မႈေအာက္တြင္ ပိုမိုတိုးခ်ဲ့လာသည့္ ဥပေဒျပုေကာင္စီ၌ အဓိကအတိုက္အခံပါတီ ျဖစ္လာသည္။

၁၉၅၉-ခုနွစ္၌ စင္ကာပူတိုက္ပိုင္ အုပ္ခ်ုပ္ခြင့္ ရရွိလာေသာအခါ အာဏာရပါတီ ျဖစ္လာသည္။ လီကြမ္ယုမွာလည္း ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ုပ္ခြင့္ရ စင္ကာပူျပည္နယ္၏ ဝန္ျကီးခ်ုပ္ျဖစ္လာသည္။ ၁၉၆၅-ခု ဩဂုတ္လ ၉-ရက္ေန့တြင္ မေလးျပည္ေထာင္စုမွ စင္ကာပူကို ခြဲထြက္၍ လြတ္လပ္ေသာနိုင္ငံအျဖစ္ ထူေထာင္ကာ လီကြမ္ယုသည္ ဝန္ျကီးခ်ုပ္အျဖစ္ တာဝန္ယူျပီး စင္ကာပူကို ခ်မ္းသာေသာနိုင္ငံျဖစ္ေအာင္ ျကိုးစားခဲ့သည္။

စင္ကာပူနိုင္ငံသည္ အေရွ့ေတာင္အာရွေဒသတြင္ပါဝင္ေသာ နိုင္ငံျဖစ္ျပီး စတုရန္းမိုင္ ၁၇၃-မိုင္ က်ယ္ဝန္းသည္။ ၂၀ဝ၈-ခုနွစ္ သန္းေခါင္းစာရင္းအရ လူဦးေရ ၄၈၃၉၄၀ဝ-ခန့္ရွိသည္။ လီကြမ္ယု ၁၉၅၉-စင္ကာပူေဒသ၌ ဝန္ျကီးခ်ုပ္ ျဖစ္လာခ်ိန္ဝယ္ အသက္ ၃၆-နွစ္သာ ရွိေသး၏။ သို့ရာတြင္ အရြယ္နွင့္မမွ်ေအာင္ပင္ ျကီးမား၍ အနၱရာယ္မ်ားလွေသာတာဝန္ကို ထမ္းေဆာင္ခဲ့ရသည္။ ကြန္ျမူနစ္တို့၏ ေျမေအာက္လႈပ္ရွားမႈနွင့္ အလုပ္သမားသပိတ္ေမွာက္မႈမ်ား၊ အျကမ္းဖက္ အဓိကရုဏ္မ်ား၊ PAP ပါတီမွာ ခြဲထြက္မႈစသည့္ နိုင္ငံေရး မတည္ျငိမ္မႈမ်ားနွင့္ စီးပြားေရးနိမ့္က်မႈ၊ ဘ႑ဍာေရးလိုေငြမ်ားျပားမႈ စသည့္ စီးပြားေရးျပႆနာေပါင္းစံုကို ရင္ဆိုင္ေျဖရွင္းခဲ့ရသည္။ ထိုအေျခအေန၌ လီကြမ္ယုသည္ နိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရး စသည္တို့ ဘက္ေပါင္းစံုမွ အရွိန္အဟုန္ျဖင့္ တိုးတက္လာေစရန္ အျပင္းအထန္ ျကိုးပမ္းခဲ့သည္။

ဝန္ျကီးခ်ုပ္ လီကြမ္ယုသည္ ျပည္သူလူထုအတြက္ အလုပ္အကိုင္တည္ျငိမ္မႈနွင့္ စားဝတ္ေနေရး အဆင္ေျပမႈကို ျပည့္စံုနိုင္သမွ် ျပည့္စံုေအာင္ ဖန္တီးသကဲ့သို့ ျပည္သူမ်ား စည္းကမ္းစနစ္တက် ေနထိုင္ေရးကိုလည္း ျကပ္မတ္ထားသည္။ လမ္းေပၚတြင္ အမွိုက္ပစ္ျခင္းမွ အမ်ားသံုးအိမ္သာတြင္ သံုးျပီးေနာက္ သန့္ရွင္းေရးအတြက္ ေရဆြဲမခ်သြားသည္အထိ ဒဏ္ရိုက္အျပစ္ေပးသည္။ ထို့ေျကာင့္ စင္ကာပူသည္ ကမၻာတြင္ အသန့္ရွင္းဆံုးနွင့္ စည္းကမ္းအရွိဆံုး ျမို့ေတာ္ျဖစ္ေနသည္။ ျမို့ေတာ္သန့္ရွင္းမႈ မထိခိုက္ေစရန္ ပီေကနွင့္ ကြမ္းစားျခင္းကိုပင္ ကန့္သတ္တားျမစ္ထားသည္။ တဖက္တြင္ ဝန္ထမ္းမ်ား အဂတိလိုက္စားမႈမရွိေစရန္ စည္းကမ္းတင္းက်ပ္ ထားသကဲ့သို့ လာဘ္စားဖို့မလိုေအာင္လည္း လုပ္ခလစာမ်ား လံုလံုေလာက္ေလာက္ ေပးထားသည္။ ဝန္ျကီးခ်ုပ္ လီကြမ္ယု၏ လစာမွာ အေမရိကန္သမၼတ၏ လစာထက္ပင္ မ်ားသည္ဟု ဆိုသည္။

စင္ကာပူနိုင္ငံ၏ စီးပြားေရးတည္ျငိမ္စြာ တိုးတက္ဖြံ့ျဖိုးေနျခင္းမွာ နိုင္ငံေရးတည္ျငိမ္မႈ၏ အက်ိုးဆက္ေျကာင့္ လည္း ျဖစ္သည္။ စင္ကာပူတြင္ ၁၉၅၉-ခုနွစ္၌ လီကြမ္ယု တည္ေထာင္ခဲ့ေသာ PAP ပါတီကသာ အာဏာရရွိေနသည္။ နိုင္ငံေရးအရ အစဉ္တစိုက္ စည္းလံုးညီညြတ္မႈရရွိေရးကို အထူးအေလးထားသည္။ ျခံု၍ သံုးသပ္ရလွ်င္ စင္ကာပူနိုင္ငံ၏ အံ့ဘနန္းတိုးတက္ေအာင္ျမင္မႈမ်ားတြင္ စင္ကာပူနိုင္ငံ၏ ဖခင္ျကီးဟု ဆိုင္နိုင္ေသာ ဝန္ျကီးခ်ုပ္ေဟာင္း ဝါရင့္ဝန္ျကီး လီကြမ္ယု၏ အေျမာ္အျမင္ ျကီးမႈ၊ ဇြဲလံု့လထက္သန္မႈ၊ စည္းကမ္းစနစ္ျကီးမႈ၊ ပညာအရည္အခ်င္း ျပည့္ဝမႈနွင့္ အေတြ့အျကံု ရင့္က်က္မႈစေသာ အဖိုးမျဖတ္နိုင္သည့္ ေခါင္းေဆာင္မႈအရည္အေသြးမ်ားက အေရးပါေသာအေျကာင္းရင္း တရပ္အျဖစ္ ပါဝင္ေနသည္ကား မည္သို့မွ် မျငင္းနိုင္ေသာ အခ်က္ပင္ ျဖစ္ပါသည္။ [၂]

၂၀၁၁ ခုနွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ အနိုင္ရျပီးေနာက္တြင္ လွြတ္ေတာ္ အမတ္ တစ္ဦး အျဖစ္ ဆက္လက္ တာဝန္ယူခဲ့ေသာ္လည္း ဂိုခ်ုပ္ေတာင္ နွင့္ အတူ အစိုးရ အဖြဲ့မွ အနားယူျပီ ျဖစ္ေျကာင္း ေျကျငာခဲ့သည္။

ကြယ္လြန္
စင္ကာပူနိုင္ငံရဲ့ ပထမဆံုး ဝန္ျကီးခ်ုပ္လည္းျဖစ္၊ နိုင္ငံထူေထာင္သူ ေခါင္းေဆာင္ျကီးအျဖစ္ ေလးစားအသိအမွတ္ျပုခံရသူလည္းျဖစ္တဲ့ လီကြမ္ယု (၉၁ နွစ္) သည္ ၂၀၁၅-ခု၊ မတ္လ၊ ၂၃-ရက္ (တနလၤ࿿ာေန့) မနက္ ၃ နာရီ ၁၈ မိနစ္ မွာ ကြယ္လြန္သြားသည္။ အဆုတ္ေရာင္ ေရာဂါေျကာင့္ စင္ကာပူ အေထြေထြေဆးရံုျကီးတြင္ ကာလရွည္ျကာ ကုသမႈခံယူခဲ့ရသည္။ အေမရိကန္သမၼတ၊ ကုလအတြင္းေရးမႉးခ်ုပ္ အပါအဝင္ နိုင္ငံတကာေခါင္းေဆာင္ေတြက ဝမ္းနည္းေျကာင္းသဝဏ္လွြာေပးပို့ခဲ့ျကသည္။ စင္ကာပူနိုင္ငံမွာ တနလၤ࿿ာေန့ကေန တနဂင္ေၷြေန့အထိ နိုင္ငံေတာ္ဝမ္းနည္းျခင္းအထိမ္းအမွတ္ေန့အျဖစ္ သတ္မွတ္ထားျပီး နိုင္ငံေတာ္အဆင့္ ဈာပနအခမ္းအနားကို မတ္ ၂၉ တနဂင္ေၷြေန့မွာ က်င္းပသြားမယ္။[၃] [၄]

ကိုးကား
↑ သန္းဝင္းလွိုင္ ေရး ျမန္မာမ်ားအတြက္ စကၤ࿿ာပူခရီးသြား လမ္းညွြန္
↑ ဦးျမင့္ေစာ-(သမိုင္းပါေမာကၡ၊ ပုသိမ္တကၠသိုလ္)

Read More

အီလက္ထေရာနစ္ ဆက္သြယ္ေဆာင္ရြက္ေရးဥပေဒ

အီလက္ထေရာနစ္ ဆက္သြယ္ေဆာင္ရြက္ေရးဥပေဒ
နိုင္ငံေတာ္ ေအးခ်မ္းသာယာေရးနွင့္ ဖြံ့ျဖိုးေရးေကာင္စီ၊

အီလက္ထေရာနစ္ ဆက္သြယ္ေဆာင္ရြက္ေရးဥပေဒ (နိုင္ငံေတာ္ ေအးခ်မ္းသာယာေရးနွင့္ ဖြံ့ျဖိုးေရးေကာင္စီ ဥပေဒအမွတ္ ၅/၂၀ဝ၄)

၁၃၃၆ ခုနွစ္၊ ကဆုန္လဆန္း ၁၂ ရက္

နိုင္ငံေတာ္ေအးခ်မ္းသာယာေရးနွင့္ ဖြံ့ျဖိုးေရးေကာင္စီသည္ ေအာက္ပါဥပေဒကို ျပဌာန္းလိုက္သည္။

အခန္း(၁) အမည္နွင့္ အဓိပၸာယ္ေဖာ္ျပခ်က္
၁။ ဤဥပေဒကို အီလက္ထေရာနစ္ ဆက္သြယ္ေဆာင္ရြက္ေရး ဥပေဒဟု ေခၚတြင္ေစရမည္။
၂။ ဤဥပေဒတြင္ ပါရွိေသာ ေအာက္ပါစကားရပ္မ်ားသည္ ေဖာ္ျပပါအတိုင္း အဓိပၸာယ္သက္ေရာက္ ေစရမည္ -

(က) သတင္းအခ်က္အလက္ (Information) ဆိုရာတြင္ အခ်က္အလက္ (Data) မူရင္းစာ (Text) ပံုရိပ္သ႑ဍာန္ (Image) အသံ၊ သကၤ࿿ေတ (Code) ကြန္ပ်ူတာပရိုဂရမ္၊ ေဆာ့ဖ္ဝဲ (Software) နွင့္ အခ်က္အလက္ အစုေအေဝး (Database) တို့ ပါဝင္သည္။
(ခ) အီလက္ထေရာနစ္မွတ္တမ္း (Electronic Records) ဆိုသည္မွာ သတင္းအခ်က္အလက္ စနစ္တစ္ခုတြင္ ေသာ္လည္းေကာင္း၊သတင္းအခ်က္အလက္ စနစ္တစ္ခုမွ အျခားစနစ္တစ္ခုသို့ ေပးပို့ေရးအတြက္ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ အလင္းတန္း ျဖတ္သန္းျခင္းနည္း (Optical means) ျဖင့္ျဖစ္ေစ၊ အလားတူ အျခားနည္းပညာ တစ္ရပ္ရပ္ျဖင့္ ျဖစ္ေစ၊ သတင္းအခ်က္အလက္ တစ္ခုခုကို ျဖစ္ေပၚေစေသာ၊ ေပးပို့ေသာ၊ လက္ခံရယူေသာ သို့မဟုတ္ သိုမွီးထိန္းသိမ္းေသာ အေထာက္အထားမွတ္တမ္းကို ဆိုလိုသည္။
(ဂ) အီလက္ထေရာနစ္အခ်က္အလက္သတင္းလွြာ (Electronic Data message) ဆိုသည္မွာ အီလက္ထေရာနစ္ အခ်က္အလက္ အျပန္အလွန္ပို့ေဆာင္သည့္ အီးဒီအိုင္စနစ္ (Electronic data interchange)၊ ဖက္စ္၊ အီးေမးလ္၊ ေျကးနန္း၊ တဲလက္စ္နွင့္ တယ္လီေကာ္ပီတို့ အပါအဝင္ အီလက္ထေရာနစ္ နည္းျဖင့္ျဖစ္ေစ၊ အလင္းတန္း ျဖတ္သန္းျခင္း နည္းျဖင့္ျဖစ္ေစ အလားတူ အျခားနည္းပညာ တစ္ရပ္ရပ္ျဖင့္ ျဖစ္ေစ၊ ျဖစ္ေပၚေစေသာ ေပးပို့ေသာ၊ လက္ခံရယူေသာ သို့မဟုတ္ သိုမွီးထိန္းသိမ္းေသာ သတင္းအခ်က္အလက္ကို ဆိုလိုသည္။
(ဃ) ကြန္ပ်ူတာ ဆိုသည္မွာ သတင္းအခ်က္အလက္နွင့္ မွတ္တမ္းမ်ားရယူျခင္း၊ ထားရွိျခင္း၊ တစ္ေနရာမွ တစ္ေနရာသို့ ေပးပို့ျခင္း၊ သိုမွီးထိန္းသိမ္းျခင္း၊ လုပ္ငန္းစဉ္အလိုက္ ေဆာင္ရြက္ျခင္းနွင့္ လိုအပ္ေသာအခ်ိန္၌ ျပန္လည္ေဖၚထုတ္၍ အသံုးျပုျခင္းတို့ကို လည္းေကာင္း၊ သခၤ࿿်ာဆိုင္ရာနွင့္ ယုတၱိေဗဒဆိုင္ရာ နည္းလမ္းမ်ား အသံုးျပု ေဆာင္ရြက္ျခင္းကို လည္းေကာင္း၊ အီလက္ထေရာနစ္နည္းျဖင့္ ျဖစ္ေစ၊ သံလိုက္ဓါတ္ျဖင့္ ျဖစ္ေစ၊ အလင္းတန္း ျဖတ္သန္းျခင္းနည္း ျဖင့္ျဖစ္ေစ၊ အလားတူ အျခားနည္းပညာ တစ္ရပ္ရပ္ျဖင့္ ျဖစ္ေစ၊ ေဆာင္ရြက္နိုင္သည့္ ပစၥည္း ကိရိယာကို ဆိုလိုသည္။
(င) ကြန္ပ်ူတာကြန္ရက္ (Computer network) ဆိုသည္မွာ ျဂိုလ္တုမွတဆင့္ျဖစ္ေစ၊ အျခားနည္း နည္းပညာတစ္ရပ္ရပ္မွ တစ္ဆင့္ျဖစ္ေစ၊ ကြန္ပ်ူတာအခ်င္းခ်င္း ခ်ိတ္ဆက္အသံုးျပုေသာ ကြန္ရက္စနစ္ကို ဆိုလိုသည္။
(စ) အီလက္ထေရာနစ္ ထိုးျမဲလက္မွတ္ (Electronic signature) ဆိုသည္မွာ အီလက္ထေရာနစ္ မွတ္တမ္း၏ ပင္ရင္း စစ္မွန္ေျကာင္းနွင့္ ျပင္ဆင္မႈ သို့မဟုတ္ အစားထိုးမႈ မရွိေျကာင္းတို့ကို အတည္ျပုရန္ အီလက္ထေရာနစ္ နည္းပညာျဖင့္ျဖစ္ေစ၊ အလားတူ အျခားနည္းပညာ တစ္ရပ္ရပ္ျဖင့္ ျဖစ္ေစ ကိုယ္တိုင္ သို့မဟုတ္ ကိုယ္စား စီစဉ္ထားသည့္ သကၤ࿿ေတသို့မဟုတ္ အမွတ္အသားကို ဆိုသည္။
(ဆ) သက္ေသခံလက္မွတ္ ထုတ္ေပးပိုင္ခြင့္ရွိသူ (Certification authority) ဆိုသည္မွာ အီလက္ထေရာနစ္ ထိုးျမဲလက္မွတ္နွင့္ စပ္လ်ဉ္း၍ ဝန္ေဆာင္မႈလုပ္ငန္း ေဆာင္ရြက္နိုင္ရန္ ျကီးျကပ္မႈအဖြဲ့က ဤဥပေဒ ထုတ္ေပးသည့္ လိုင္စင္ကို ရရွိေသာ ပုဂၢိုလ္ သို့မဟုတ္ အဖြဲ့အစည္းကို ဆိုသည္။
(ဇ) သက္ေသခံလက္မွတ္ (Certificate) ဆိုသည္မွာ လက္မွတ္ေရးထိုးသူနွင့္ ထိုးျမဲလက္မွတ္ ဖန္တီးေသာ အခ်က္အလက္တို့၏ ဆက္နြယ္မႈကို ေသခ်ာေစသည့္ အီလက္ထေရာနစ္ အခ်က္အလက္ သတင္းလွြာ သို့မဟုတ္ အျခားမွတ္တမ္းအျဖစ္ သက္ေသခံလက္မွတ္ ထုတ္ေပးပိုင္ခြင့္ရွိသူက ငွားရမ္းသံုးစြဲသူ (Subscriber) အား ထုတ္ေပးသည့္ လက္မွတ္ကို ဆိုသည္။
(ဈ) မူလေဆာင္ရြက္ေပးပို့သူ (Originator) ဆိုသည္မွာ အီလက္ထေရာနစ္မွတ္တမ္း သို့မဟုတ္ အီလက္ထေရာနစ္ အခ်က္အလက္ သတင္းလွြာကို ဖန္တီးရန္ျဖစ္ေစ၊ စတင္ေဆာင္ရြက္ရန္ ျဖစ္ေစ၊ ေပးပို့ရန္ျဖစ္ေစ၊ ေဆာင္ရြက္သူသို့မဟုတ္ ထိုသူ၏ ကိုယ္စားလွယ္ကို ဆိုသည္။ ယင္းစကားရပ္တြင္ အီလက္ထေရာနစ္မွတ္တမ္း သို့မဟုတ္ အီလက္ထေရာနစ္ အခ်က္အလက္ သတင္းလွြာနွင့္ စပ္လ်ဉ္း၍ အျခားသူ တစ္ဦးတစ္ေယာက္အတြက္ ေဆာင္ရြက္ေပးသည့္ ျကားခံေဆာင္ရြက္သူ မပါဝင္။
(ည) လက္ခံသူ (Addressee) ဆိုသည္မွာ မူလေဆာင္ရြက္ေပးပို့သူက ေပးပို့သည့္ အီလက္ထေရာနစ္မွတ္တမ္း သို့မဟုတ္ အီလက္ထေရာနစ္ အခ်က္အလက္ သတင္းလွြာကို လက္ခံရရွိေစရန္ ရည္ရြယ္သည့္ ပုဂၢိုလ္ကို ဆိုသည္။ ယင္းစကားရပ္တြင္ အီလက္ထေရာနစ္ မွတ္တမ္းသို့မဟုတ္ အီလက္ထေရာနစ္ အခ်က္အလက္သတင္းလွြာနွင့္ စပ္လ်ဉ္း၍ အျခားသူ တစ္ဦးတစ္ေယာက္အတြက္ ေဆာင္ရြက္ေပးသည့္ ျကားခံေဆာင္ရြက္သူ မပါဝင္။
(ဋ) ငွားရမ္းသံုးစြဲသူဆိုသည္မွာ သက္ေသခံလက္မွတ္တြင္ နည္းပညာတစ္ရပ္ရပ္အရ အမည္ေဖာ္ျပထားေသာ အီလက္ထေရာနစ္ ထိုးျမဲလက္မွတ္ ေရးထိုးသူအမွတ္ျဖစ္ေျကာင္း သတ္မွတ္ျခင္း ခံရသည့္ ပုဂၢိုလ္ ကိုဆိုသည္။
(ဌ) ဗဟိုအဖြဲ့ဆိုသည္မွာ ဤဥပေဒအရ ဖြဲ့စည္းထားေသာ အီလက္ထေရာနစ္ ဆက္သြယ္ ေဆာင္ရြက္ေရး ဗဟိုအဖြဲ့ကို ဆိုသည္။
(ဍ) ဝန္ျကီးဌာန ဆိုသည္မွာ ဆက္သြယ္ေရး၊ စာတိုက္နွင့္ ေျကးနန္းဝန္ျကီးဌာနကို ဆိုသည္။
(ဎ) ျကီးျကပ္မႈအဖြဲ့ဆိုသည္မွာ ဤဥပေဒအရ ဖြဲ့စည္းေသာ အီလက္ထေရာနစ္ ဆက္သြယ္ ေဆာင္ရြက္ေရး ျကီးျကပ္မႈ အဖြဲ့ကို ဆိုသည္။

အခန္း(၂) ရည္ရြယ္ခ်က္မ်ား
၃။ ဤဥပေဒ၏ ရည္ရြယ္ခ်က္မ်ားမွာ ေအာက္ပါအတိုင္းျဖစ္သည္ -

(က) ေခတ္မွီဖြံ့ျဖိုးတိုးတက္ေသာ နိုင္ငံေတာ္ တည္ေဆာက္ရာတြင္ အီလက္ထေရာနစ္ ဆက္သြယ္ ေဆာင္ရြက္ေရး နည္းပညာျဖင့္ အေထာက္အကူ ျပုနိုင္ရန္။
(ခ) အီလက္ထေရာနစ္ ဆက္သြယ္ေရး နည္းပညာျဖင့္ လူသားအရင္းအျမစ္ ဖြံ့ျဖိုးတိုးတက္ေရး၊ စီးပြားေရး ဖြံ့ျဖိုးတိုးတက္ေရး၊ လူမႈေရးနွင့္ ပညာေရးက႑ဍ အပါအဝင္ က႑ဍေပါင္းစံု ဖြံ့ျဖိုးတိုးတက္ေရး တို့အတြက္ အခြင့္အလမ္းမ်ား ပိုမိုရရွိလာေစရန္။
(ဂ) ကြန္ပ်ူတာကြန္ရက္ကို အသံုးျပု၍ ျပည္တြင္း ျပည္ပ ဆက္သြယ္ေဆာင္ရြက္သည့္ ကိစၥမ်ားတြင္ အီလက္ထေရာနစ္ မွတ္တမ္းနွင့္ အီလက္ထေရာနစ္ အခ်က္အလက္ သတင္းလွြာမ်ား၏ စစ္မွန္မႈနွင့္ ယံုျကည္စိတ္ခ်ရမႈကို အသိအမွတ္ျပုျပီး ဥပေဒအရ အကာကြယ္ေပးနိုင္ရန္။
(ဃ) အီလက္ထေရာနစ္ ဆက္သြယ္ေဆာင္ရြက္ေရး နည္းပညာကို အသံုးျပု၍ ျပည္တြင္းျပည္ပ သတင္း အခ်က္အလက္မ်ားကို အခ်ိန္နွင့္ တေျပးညီ ထုတ္လွြင့္ေပးပို့ျခင္း၊ လက္ခံဖမ္းယူျခင္းနွင့္ သိုမွီးထိန္းသိမ္းျခင္းတို့ ျပုလုပ္နိုင္ရန္။
(င) ကြန္ပ်ူတာကြန္ရက္ကို အသံုးျပု၍ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာအဖြဲ့အစည္းမ်ား၊ ေဒသဆိုင္ရာ အဖြဲ့အစည္းမ်ား၊ ျပည္ပနိုင္ငံမ်ား၊ ျပည္တြင္းျပည္ပအစိုးရဌာန၊ အဖြဲ့အစည္းမ်ား၊ ပုဂၢလိက အဖြဲ့အစည္းမ်ားနွင့္ ပုဂၢိုလ္မ်ား ထိေရာက္လ်င္ျမန္စြာ ဆက္သြယ္ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္နိုင္ရန္။
အခန္း(၃) သက္ဆိုင္ျခင္း
၄။

(က) ဤဥပေဒပါ ျပဌာန္းခ်က္မ်ားသည္ ျပည္တြင္းျပည္ပဆက္ဆံမႈ၊ လုပ္ငန္းဆက္စပ္ေဆာင္ရြက္မႈ၊ စီစဉ္မႈ၊ သေဘာတူညီမႈ၊ ပဋိညာဉ္ခ်ုပ္ဆိုမႈ၊ သတင္းအခ်က္အလက္ဖလွယ္မႈနွင့္ သိုမွီးထိန္းသိမ္းမႈမ်ား အပါအဝင္ စီးပြားေရးနွင့္ သက္ဆိုင္ေသာ ကိစၥရပ္တြင္ျဖစ္ေစ၊ စီးပြားေရးနွင့္ သက္ဆိုင္ျခင္းမရွိေသာ ကိစၥရပ္မ်ားတြင္ျဖစ္ေစ အသံုးျပုသည့္ အီလက္ထေရာနစ္မွတ္တမ္းနွင့္ အီလက္ထေရာနစ္ အခ်က္အလက္ သတင္းလွြာ အမ်ိုးအစား တစ္မ်ိုးမ်ိုးနွင့္ သက္ဆိုင္ေစရမည္။
(ခ) မည္သူမဆို ဤဥပေဒအရ အေရးယူနိုင္ေသာ ျပစ္မႈတစ္ရပ္ရပ္ကို ျပည္တြင္းတြင္ က်ူးလြန္လွ်င္ ျဖစ္ေစ၊ ျပည္တြင္းမွ ျပည္ပသို့လည္းေကာင္း၊ ျပည္ပမွ ျပည္တြင္းသို့လည္းေကာင္း၊ အီလက္ထေရာနစ္ ဆက္သြယ္ ေဆာင္ရြက္ေရး နည္းပညာကို အသံုးျပု၍ က်ူးလြန္လွ်င္ျဖစ္ေစ ဤဥပေဒနွင့္ သက္ဆိုင္ေစရမည္။
၅။ ဤဥပေဒပါ ျပဌာန္းခ်က္မ်ားသည္ ေအာက္ပါတို့နွင့္ သက္ဆိုင္ျခင္းမရွိေစရ -

(က) အေမြဆက္ခံျခင္း အက္ဥပေဒပုဒ္မ - ၂၊ ပုဒ္မခြဲ (ဇ)တြင္ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုထားေသာေသတမ္းစာ၊
(ခ) လြဲေျပာင္းနိုင္ေသာ စာခ်ုပ္စာတမ္းမ်ား၊ အက္ဥပေဒ ပုဒ္မ-၁၃ တြင္ အဓိပၸါယ္ ဖြင့္ဆိုထားေသာ လွြဲေျပာင္းနိုင္ေသာ စာခ်ုပ္စာတမ္း၊
(ဂ) ယံုျကည္အပ္နွံမႈ အက္ဥပေဒ ပုဒ္မ-၃ တြင္ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုထားေသာ ယံုျကည္အပ္နွံမႈ။
(ဃ) ကိုယ္စားလွယ္လွြဲအပ္ျခင္း အက္ဥပေဒအရ ေပးအပ္ေသာ ကိုယ္စားလွယ္စာ
(င) ပိုင္ဆိုင္ခြင့္ဆိုင္ရာ စာတမ္းအမွတ္အသားမ်ား။
(စ) တည္ဆဲဥပေဒ တစ္ရပ္ရပ္တြင္ မွတ္ပံုတင္ရမည္ဟု ျပဌာန္းထားသည့္ စာခ်ုပ္စာတမ္းမ်ား။
(ဆ) ဝန္ျကီးဌာနက အစိုးရအဖြဲ့၏ သေဘာတူညီခ်က္ျဖင့္ အမိန့္ေျကာ္ျငာစာ ထုတ္ျပန္၍ ကင္းလြတ္ခြင့္ျပုေသာ ကိစၥမ်ား။
အခန္း(၄) အီလက္ထေရာနစ္နွင့္ ဆက္သြယ္ေဆာင္ရြက္ေရး ဗဟိုအဖြဲ့ ဖြဲ့စည္းျခင္းနွင့္ ယင္း၏လုပ္ငန္းတာဝန္မ်ား
၆။ အစိုးရအဖြဲ့သည္ -

(က) ဤဥပေဒပါ ရည္ရြယ္ခ်က္မ်ားကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္ရြက္နိုင္ရန္ အလို့ငွာ ဆက္သြယ္ေရး၊ စာတိုက္နွင့္ ေျကးနန္းဝန္ျကီးဌာန ဝန္ျကီးက ဥကၠဌအျဖစ္လည္းေကာင္း၊ သက္ဆိုင္ရာဝန္ျကီးဌာန၊ အစိုးရဌာန၊ အဖြဲ့အစည္းမ်ားမွ ပုဂၢိုလ္မ်ားနွင့္ ပညာရပ္ဆိုင္ရာ ကြ်မ္းက်င္သူမ်ားက အဖြဲ့ဝင္မ်ာအျဖစ္လည္းေကာင္း ပါဝင္ေစလ်က္ အီလက္ထေရာနစ္ ဆက္သြယ္ေဆာင္ရြက္ေရးဗဟိုအဖြဲ့ကို ဖြဲ့စည္းရမည္။
(ခ) ဗဟိုအဖြဲ့ကို ဖြဲ့စည္းရာတြင္ ဒုတိယဥကၠဌ၊ အတြင္းေရးမႉးနွင့္ တြဲဘက္အတြင္းေရးမႉးတို့ကို သတ္မွတ္ တာဝန္ ေပးနိုင္သည္။
(ဂ) ဗဟိုအဖြဲ့ကို လိုအပ္သလို ျပင္ဆင္ ဖြဲ့စည္းနိုင္သည္။
၇။ ဗဟိုအဖြဲ့၏ လုပ္ငန္းတာဝန္မ်ားမွာ ေအာက္ပါအတိုင္းျဖစ္သည္ -

(က) ေခတ္မီဖြံ့ျဖိုးတိုးတက္ေသာ နိုင္ငံေတာ္ တည္ေဆာက္ရာတြင္ အီလက္ထေရာနစ္ ဆက္သြယ္ ေဆာင္ရြက္ေရး နည္းပညာကို တစ္ဆင့္ျပီးတစ္ဆင့္ က်ယ္ျပန့္စြာ အသံုးျပုနိုင္ေရးအတြက္ စီမံခ်က္မ်ား ခ်မွတ္ေဆာင္ရြက္ျခင္း။
(ခ) အီလက္ထေရာနစ္ ဆက္သြယ္ေဆာင္ရြက္ေရး နည္းပညာဆိုင္ရာ အေတြ့အျကံု ဗဟုသုတ ျကြယ္ဝျပီး ကမၻာလံုးဆိုင္ရာ ေပါင္းစည္းမႈျဖစ္စဉ္တြင္ အဆင္သင့္ျဖစ္ေစေရးအတြက္ လုပ္ငန္းစဉ္မ်ား ခ်မွတ္ အေကာင္အထည္ေဖၚျခင္း။
(ဂ) အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ အဖြဲ့အစည္းမ်ား၊ ေဒသဆိုင္ရာ အဖြဲ့အစည္းမ်ား၊ ျပည္ပနိုင္ငံမ်ား၊ ျပည္တြင္းျပည္ပ အဖြဲ့အစည္းမ်ားနွင့္ ထိေရာက္လ်င္ျမန္စြာ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ၊ ဆက္သြယ္ဆက္ဆံမႈ ျပုလုပ္နိုင္ေရးအတြက္ အီလက္ထေရာနစ္ ဆက္သြယ္ေဆာင္ရြက္ေရး နည္းပညာဆိုင္ရာ မူဝါဒမ်ား၊ ဥပေဒေရးရာမ်ား၊ စံခ်ိန္စံညွြန္းမ်ားနွင့္ လိုက္ေလ်ာညီေထြ ရွိေစရန္ ေဆာင္ရြက္ေပးျခင္း။
(ဃ) အီလက္ထေရာနစ္ ဆက္သြယ္ေဆာင္ရြက္ေရး နည္းပညာဆိုင္ရာ ကိစၥရပ္မ်ားနွင့္ စပ္လ်ဉ္း၍ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ အဖြဲ့အစည္းမ်ား၊ ေဒသဆိုင္ရာအဖြဲ့အစည္းမ်ား၊ ျပည္ပနိုင္ငံမ်ား၊ ျပည္တြင္းျပည္ပ အဖြဲ့အစည္းမ်ားနွင့္ ဆက္သြယ္ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ျခင္း။
(င) ျကီးျကပ္မႈအဖြဲ့ကို ဖြဲ့စည္းျခင္း၊ ျကီးျကပ္ျခင္းနွင့္ လမ္းညွြန္ျခင္း။
(စ) မိမိ၏ လုပ္ငန္းတာဝန္မ်ားကို ေအာင္ျမင္စြာ အေကာင္အထည္ေဖာ္နိုင္ရန္ လိုအပ္ေသာလုပ္ငန္း အဖြဲ့မ်ား ဖြဲ့စည္း၍ လုပ္ငန္းတာဝန္မ်ား သတ္မွတ္ေပးျခင္း။
၈။ ဗဟိုအဖြဲ့သည္ လိုအပ္ပါက မိမိ၏ လုပ္ငန္းတာဝန္ တစ္ရပ္ရပ္ကို သင့္ေလ်ာ္သည့္ အစိုးရဌာန၊ အဖြဲ့အစည္း သို့မဟုတ္ ပုဂၢိုလ္တစ္ဦးဦးအား လွြဲအပ္တာဝန္ ေပးနိုင္သည္။

အခန္း(၅) အီလက္ထေရာနစ္ ဆက္သြယ္ေဆာင္ရြက္ေရး ျကီးျကပ္မႈအဖြဲ့ ဖြဲ့စည္းျခင္းနွင့္ ယင္း၏လုပ္ငန္းတာဝန္နွင့္ လုပ္ပိုင္ခြင့္မ်ား
၉။ ဗဟိုအဖြဲ့သည္ -

(က) ဤဥပေဒပါ ကိစၥရပ္မ်ားအလို့ငွာ အီလက္ထေရာနစ္ ဆက္သြယ္ေဆာင္ရြက္ေရး ဆိုင္ရာလုပ္ငန္းမ်ားကို ျကီးျကပ္နိုင္ရန္ သင့္ေလ်ာ္ေသာ ပုဂၢိုလ္မ်ားနွင့္ ကြ်မ္းက်င္သူမ်ားပါဝင္သည့္ အီလက္ထေရာနစ္ ဆက္သြယ္ေရး ျကီးျကပ္မႈအဖြဲ့ကို ဖြဲ့စည္းရမည္။
(ခ) ျကီးျကပ္မႈအဖြဲ့ကို လိုအပ္သလို ျပင္ဆင္ဖြဲ့စည္းနိုင္သည္။
၁၀။ ျကီးျကပ္မႈအဖြဲ့သည္ ဗဟိုအဖြဲ့၏ ျကီးျကပ္လမ္းညွြန္မႈျဖင့္ ေအာက္ပါ လုပ္ငန္းတာဝန္မ်ားနွင့္ လုပ္ပိုင္ခြင့္မ်ားကို က်င့္သံုး ေဆာင္ရြက္ရမည္ -

(က) သက္ေသခံလက္မွတ္ ထုတ္ေပးပိုင္ခြင့္ရွိသူအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္နိုင္ရန္ လုပ္ငန္းလုပ္ကိုင္ခြင့္ လိုင္စင္ထုတ္ေပးျခင္း၊ လိုင္စင္ထုတ္ေပးရန္ ျငင္းပယ္ျခင္း။
(ခ) သက္ေသခံလက္မွတ္ ထုတ္ေပးပိုင္ခြင့္ရွိသူနွင့္ ငွားရမ္းသံုးစြဲသူတို့အျကား ဆက္သြယ္ ေဆာင္ရြက္ရမည့္ နည္းလမ္းမ်ားကို သတ္မွတ္ျခင္း။
(ဂ) သက္ေသခံလက္မွတ္ ထုတ္ေပးပိုင္ခြင့္ရွိသူကလုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္ရာတြင္ လိုက္နာ ေဆာင္ရြက္ ရမည့္ စည္းကမ္းခ်က္မ်ားနွင့္ စံမ်ားကိုလည္းေကာင္း၊ ထိုသူက ထိန္းသိမ္းရမည့္ စာရင္းတြင္ မွတ္တမ္းတင္ထားရမည့္ အေသးစိတ္ အခ်က္အလက္မ်ားကိုလည္းေကာင္း သတ္မွတ္ျခင္း။
(ဃ) သက္ေသခံလက္မွတ္ ထုတ္ေပးပိုင္ခြင့္ရွိသူ၏ ဝန္ထမ္းမ်ားတြင္ ရွိရမည့္ အရည္အခ်င္းနွင့္ လုပ္ငန္း အေတြ့အျကံုမ်ားကို သတ္မွတ္ျခင္း။
(င) သက္ေသခံလက္မွတ္ ထုတ္ေပးပိုင္ခြင့္ရွိသူနွင့္ ငွားရမ္းသံုးစြဲသူတို့အျကား အက်ိုးစီးပြားနွင့္ စပ္လ်ဉ္း၍ ေပၚေပါက္ေသာ အျငင္းပြားမႈမ်ားကို ေျဖရွင္းျခင္း။
(စ) သက္ေသခံလက္မွတ္ ထုတ္ေပးပိုင္ခြင့္ရွိသူ တစ္ဦးတည္းျဖစ္ေစ၊ အျခားသက္ေသခံလက္မွတ္ ထုတ္ေပးပိုင္ခြင့္ရွိသူနွင့္ ပူးေပါင္း၍ျဖစ္ေစ ေဆာင္ရြက္သည့္ အီလက္ထေရာနစ္ နည္းပညာျဖင့္ ဆက္သြယ္ ေဆာင္ရြက္ေရးစနစ္ တည္ေထာင္မႈကို အကူအညီေပးျခင္း။
(ဆ) သက္ေသခံလက္မွတ္ ထုတ္ေပးပိုင္ခြင့္ရွိသူက ထုတ္ေဖၚထားေသာ အမ်ားျပည္သူ အသံုးျပုမည့္ အေသးစိတ္ အခ်က္အလက္မ်ား ပါဝင္သည့္ အခ်က္အလက္ အစုေအဝးကို ထိန္းသိမ္းျခင္း။
(ဇ) သက္ေသခံလက္မွတ္ ထုတ္ေပးပိုင္ခြင့္ရွိသူ သိုမွီးထိန္းသိမ္းထားသည့္ မွတ္တမ္းစာရင္း၊ အခ်က္အလက္နွင့္ အေထာက္အထားမ်ားကို လိုအပ္ပါက ကူးယူျခင္း၊ မိတၱူကူးယူျခင္း၊ ထုတ္နႈတ္ယူျခင္းနွင့္ ယင္းတို့ကို စစ္ေဆးျခင္း။
(ဈ) ကြန္ျပုတာစနစ္တစ္ခု၏ လုပ္ငန္းလည္ပတ္မႈနွင့္ ယင္းနွင့္သက္ဆိုင္သည့္ ပစၥည္းကိရိယာကို ဤဥပေဒအရ ျပစ္မႈတစ္ခုခုနွင့္ စပ္လ်ဉ္း၍ အသံုးျပုေနသည္ သို့မဟုတ္ အသံုးျပုျပီးျဖစ္သည္ဟု သံသယျဖစ္ရန္ အေျကာင္းရွိပါက ဝင္ေရာက္ျကည့္ရႈစစ္ေဆးျခင္း။
(ည) ဤဥပေဒပါ ျပစ္မႈတစ္ရပ္ရပ္နွင့္ စပ္လ်ဉ္း၍ လိုအပ္ေသာ အခ်က္အလက္ အေထာက္အထား မ်ားကို ပုဂၢိုလ္တစ္ဦးဦးထံမွ ေဖၚထုတ္ရယူျခင္း
(ဋ) သက္ေသခံလက္မွတ္ ထုတ္ေပးပိုင္ခြင့္ရွိသူ၏ ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားကို စစ္ေဆးျခင္းနွင့္ ျကီးျကပ္ျခင္း။
(ဌ) ဤဥပေဒနွင့္ ဤဥပေဒအရထုတ္ျပန္ေသာ နည္းဥပေဒမ်ား၊ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းမ်ား၊ အမိန့္ ေျကာ္ျငာစာမ်ား၊ အမိန့္မ်ားနွင့္ ညွြန္ျကားခ်က္မ်ားကို လိုက္နာျခင္း ရွိ/မရွိ စီစစ္နိုင္ရန္ လိုအပ္သလို စံုစမ္းစစ္ေဆးျခင္း။
(ဍ) ျပည္ပနိုင္ငံမ်ား၏ သက္ေသခံလက္မွတ္ ထုတ္ေပးပိုင္ခြင့္ရွိသူအား သတ္မွတ္ခ်က္မ်ားနွင့္ အညီ အသိအမွတ္ျပုျခင္း။
(ဎ) မိမိ၏ ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားကို သတ္မွတ္ခ်က္မ်ားနွင့္ အညီ ဗဟိုအဖြဲ့သို့ တင္ျပျခင္း။
(ဏ) ဗဟိုအဖြဲ့ကျဖစ္ေစ၊ ဝန္ျကီးဌာနကျဖစ္ေစ အခါအားေလ်ာ္စြာ ေပးအပ္သည့္ အျခားလုပ္ငန္း တာဝန္မ်ားကို ေဆာင္ရြက္ျခင္း။
၁၁။ ျကီးျကပ္မႈအဖြဲ့သည္ လိုအပ္ပါက မိမိ၏လုပ္ငန္းတာဝန္နွင့္ လုပ္ပိုင္ခြင့္ တစ္ရပ္ရပ္ကို အဖြဲ့ဖြဲ့စည္း၍ ျဖစ္ေစ၊ ကြ်မ္းက်င္သူ တစ္ဦးဦးအားျဖစ္ေစ ဗဟိုအဖြဲ့၏ သေဘာတူညီခ်က္ျဖင့္ လွြဲအပ္တာဝန္ ေပးနိုင္သည္။

အခန္း(၆) သက္ေသခံလက္မွတ္ထုတ္ေပးပိုင္ခြင့္ရွိသူ
၁၂။ ျပည္တြင္းျပည္ပမွ ပုဂၢိုလ္သို့မဟုတ္ အဖြဲ့အစည္းသည္ သက္ေသခံလက္မွတ္ ထုတ္ေပးပိုင္ခြင့္ ရွိသူအျဖစ္ ဝန္ေဆာင္မႈလုပ္ငန္း လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္လိုပါက လိုင္စင္ရရွိရန္ သတ္မွတ္ခ်က္မ်ားနွင့္အညီ ျကီးျကပ္မႈအဖြဲ့သို့ ေလွ်ာက္ထားရမည္။
၁၃။ ျကီးျကပ္မႈအဖြဲ့သည္ ပုဒ္မ - ၁၂ အရလိုင္စင္ေလွ်ာက္ထားခ်က္ကို စိစစ္ျပီး ပုဂၢိုလ္ သို့မဟုတ္ အဖြဲ့အစည္းအား စည္းကမ္း ခ်က္မ်ားသတ္မွတ္၍ လိုင္စင္ထုတ္ေပးျခင္း သို့မဟုတ္ လိုင္စင္ထုတ္ေပးရန္ ျငင္းပယ္ျခင္း ျပုနိုင္သည္။
၁၄။ သက္ေသခံလက္မွတ္ ထုတ္ေပးပိုင္ခြင့္ရွိသူသည္ -

(က) ကြန္ပ်ူတာဟတ္ဒ္ဝဲ (Hardware)၊ ေဆာ့ဖ္ဝဲနွင့္ ကြန္ပ်ူတာလုပ္ထံုးမ်ားကို ဝင္ေရာက္ ေနွာက္ယွက္ျခင္း၊ အလြဲသံုးစားျပုျခင္းတို့ ျဖစ္ေပၚျခင္း မရွိေစရန္ ယံုျကည္စိတ္ခ်ရေသာ စနစ္ကို အသံုးျပုရမည္။
(ခ) မိမိရည္ရြယ္ေသာ လုပ္ငန္း၏ ေဆာင္ရြက္မႈနွင့္ ကိုက္ညီေသာ ဝန္ေဆာင္မႈလုပ္ငန္းတြင္ သင့္ေလ်ာ္ေသာ ယံုျကည္အားထားရမႈ အဆင့္တစ္ရပ္ကို သတ္မွတ္ေပးရမည္။
(ဂ) အီလက္ထေရာနစ္ ထိုးျမဲလက္မွတ္မ်ား၏ လွ်ို့ဝွက္ထားရွိမႈကို လံုျခံုမႈ နည္းလမ္းမ်ားနွင့္အညီ ေဆာင္ရြက္ရမည္။
(ဃ) သတ္မွတ္ထားေသာ စံမ်ားကို လိုက္နာေဆာင္ရြက္ရမည္။
(င) အီလက္ထေရာနစ္ နည္းပညာျဖင့္ ဆက္သြယ္ေဆာင္ရြက္ျခင္းဆိုင္ရာ သက္ေသခံလက္မွတ္၏ အေသးစိတ္ အခ်က္အလက္မ်ားကို ေဖၚျပရမည္။
(စ) သက္ေသခံလက္မွတ္ ထုတ္ေပးျခင္းနွင့္ သက္ဆိုင္ေသာ မိမိလက္ေတြ့ ေဆာင္ရြက္ေပးနိုင္မႈကို ေဖၚျပရမည္။
(ဆ) ထုတ္ေပးသည့္ သက္ေသခံလက္မွတ္၏ ယံုျကည္အားထားရမႈကိုျဖစ္ေစ၊ တာဝန္ခံနိုင္မႈ သို့မဟုတ္ အာမခံနိုင္မႈကိုျဖစ္ေစ၊ ယင္း၏ဝန္ေဆာင္မႈေပးျခင္း လုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္နိုင္မႈကို ျဖစ္ေစ၊ ထိခိုက္ေစနိုင္သည့္ အခ်က္မ်ားကို ေဖၚျပရမည္။
(ဇ) သက္ေသခံလက္မွတ္တြင္ ခြင့္ျပုထားေသာ အေျခအေနေျကာင့္ ျဖစ္ေစ၊ ကြန္ပ်ူတာစနစ္၏ ခ်ို့ယြင္းမႈေျကာင့္ ျဖစ္ေစ ထိခိုက္မႈျဖစ္ေပၚလာနိုင္ေသာ အေျခအေနမ်ားရွိလာပါက -
(၁) ထိခိုက္မႈျဖစ္ေစနိုင္သည့္ ပုဂၢိုလ္အား ျဖစ္နိုင္သည့္ နည္းလမ္းျဖင့္ အသိေပး အေျကာင္းျကားရမည္။
(၂) အထက္ပါ အေျခအေနနွင့္ ျဖစ္ေပၚမႈမ်ားအတြက္ သက္ေသခံ လက္မွတ္ကို လက္ေတြ့ေဆာင္ရြက္ရာ၌ လိုက္နာရန္ သီးျခား သတ္မွတ္ထားသည့္ နည္းလမ္းမ်ားနွင့္ အညီ ေဆာင္ရြက္ရမည္။
(ဈ) ျကီးျကပ္မႈအဖြဲ့က အခါအားေလ်ာ္စြာ သတ္မွတ္သည့္ စည္းမ်ဉ္းစည္းကမ္းနွင့္ တာဝန္မ်ားကို လိုက္နာေဆာင္ရြက္ရမည္။
၁၅။

(က) ပုဒ္မ-၁၃ အရ ထုတ္ေပးသည့္ လိုင္စင္ကို ရရွိေသာ သက္ေသခံလက္မွတ္ ထုတ္ေပးပိုင္ခြင့္ ရွိသူသည္ ျမန္မာနိုင္ငံသားမ်ား ရင္းနွီးျမႈပ္နွံမႈ ဥပေဒအရျဖစ္ေစ၊ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာနိုင္ငံ နိုင္ငံျခား ရင္းနွီးျမႈပ္နွံမႈ ဥပေဒအရျဖစ္ေစ ခြင့္ျပုမိန့္ရရွိေရးအတြက္ အဆိုျပုခ်က္ကို တင္ျပရာတြင္ ျကီးျကပ္မႈအဖြဲ့က ထုတ္ေပးေသာ လိုင္စင္နွင့္အတူ ျမန္မာနိုင္ငံ ရင္းနွီးျမႈပ္နွံမႈေကာ္မရွင္သို့ ေလွ်ာက္ထားရမည္။
(ခ) ျမန္မာနိုင္ငံ ရင္းနွီးျမႈပ္နွံမႈေကာ္မရွင္သည္ ပုဒ္မခြဲ(က)အရ ေလွ်ာက္ထားခ်က္နွင့္ စပ္လ်ဉ္း၍ လိုအပ္ပါက ျကီးျကပ္မႈအဖြဲ့၏ သေဘာထားမွတ္ခ်က္ကို ေတာင္းခံနိုင္သည္။

အခန္း(၇) ငွားရမ္းသံုးစြဲသူ
၁၆။

(က) ငွားရမ္းသံုးစြဲသူအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္လိုသူသည္ သက္ေသခံလက္မွတ္ ရရွိရန္ သတ္မွတ္ခ်က္မ်ား နွင့္အညီ သက္ေသခံလက္မွတ္ ထုတ္ေပးပိုင္ခြင့္ ရွိသူထံ ေလွ်ာက္ထားရမည္။
(ခ) သက္ေသခံလက္မွတ္ထုတ္ေပးပိုင္ခြင့္ရွိသူသည္ ပုဒ္မခြဲ(က)အရ ေလွ်ာက္ထားခ်က္ကို စိစစ္ျပီး စည္းကမ္းခ်က္မ်ား သတ္မွတ္၍ သက္ေသခံလက္မွတ္ ထုတ္ေပးျခင္း သို့မဟု္ သက္ေသခံ လက္မွတ္ ထုတ္ေပးရန္ ျငင္းပယ္ျခင္း ျပုနိုင္သည္။
၁၇။ ငွားရမ္းသံုးစြဲသူသည္ -

(က) အီလက္ထေရာနစ္ ထိုးျမဲလက္မွတ္ ထုတ္ေဖၚသည့္အခ်က္အလက္ျဖင့္ တရားဝင္ေသာ ထိုးျမဲ လက္မွတ္ကို အသံုးျပုသည့္အခါ ယင္းထုတ္ေဖၚသည့္ အခ်က္အလက္ကို အျခားသူမ်ား တရားမဝင္ အသံုးျပုျခင္း မခံရေစရန္ ဂရုစိုက္ရမည္။
(ခ) အီလက္ထေရာနစ္ ထိုးျမဲလက္မွတ္အတြက္ ထုတ္ေပးထားေသာ သက္ေသခံလက္မွတ္ကို ခြင့္ျပုထားေသာ သက္တမ္းကာလအတြင္း အသံုးျပုရာတြင္ မိမိနွင့္ သက္ဆိုင္သည့္ အေျကာင္းအရာမ်ားေသာ္လည္းေကာင္း၊ ထပ္မံထည့္သြင္းရန္ ျဖစ္သည့္ အေျကာင္းအရာမ်ား ေသာ္လည္းေကာင္း တိက်ျပည့္စံုျပီး မွန္ကန္မႈရွိေစရန္ ဂရုစိုက္ရမည္။
(ဂ) အီလက္ထေရာနစ္ ထိုးျမဲလက္မွတ္ထုတ္ေဖၚသည့္ အခ်က္အလက္လွ်ို့ဝွက္မႈ ေပါက္ျကားလွ်င္ ျဖစ္ေစ၊ လွ်ို့ဝွက္မႈ ေပါက္ျကားနိုင္သည့္ အေျခအေနမ်ိုး ေရာက္ရွိေနလွ်င္ျဖစ္ေစ၊ သက္ေသခံလက္မွတ္ ထုတ္ေပးနိုင္ခြင့္ ရွိသူက စီစဉ္ေပးသည့္ အတိုင္းေသာ္လည္းေကာင္း၊ သင့္ေလ်ာ္သည့္ အစီအစဉ္ျဖင့္ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ မိမိ၏ အီလက္ထေရာနစ္ ထိုးျမဲလက္မွတ္နွင့္ လုပ္ငန္း ဆက္စပ္ ပတ္သက္ေနသူမ်ားထံ ေနွာက္ေနွးျကန့္ျကာျခင္း မရွိေစဘဲ အေျကာင္းျကားရမည္။
၁၈။ ပုဒ္မ-၁၇ တြင္ ေဖၚျပထားေသာ အခ်က္မ်ားကို ေဆာင္ရြက္ရန္ ပ်က္ကြက္ျခင္းေျကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာမည့္ ထိခိုက္နစ္နာ ဆံုးရံႈးမႈ အက်ိုးဆက္မ်ားအတြက္ ငွားရမ္းသံုးစြဲသူတြင္ တာဝန္ရွိေစရမည္။

အခန္း(၈) အီလက္ထေရာနစ္မွတ္တမ္း၊ အီလက္ထေရာနစ္ အခ်က္အလက္ သတင္းလွြာနွင့္ အီလက္ထေရာနစ္ ထိုးျမဲလက္မွတ္မ်ား
၁၉။

(က) တည္ဆဲဥပေဒ တစ္ရပ္ရပ္အရ စာျဖင့္ ေရးသားရမည္ဟုလည္းေကာင္း၊ လက္မွတ္ ေရးထိုးရမည္ဟု လည္းေကာင္း၊ ျပဌာန္းထားသည့္ အေျကာင္းအရာမ်ားကို အီလက္ထေရာနစ္မွတ္တမ္း၊ အီလက္ထေရာနစ္ အခ်က္အလက္ သတင္းလွြာနွင့္ အီလက္ထေရာနစ္ ထိုးျမဲလက္မွတ္တို့ျဖင့္ ျပုလုပ္နိုင္သည္။
(ခ) ပုဒ္မခြဲ(က)အရ ျပုလုပ္ထားေသာ အီလက္ထေရာနစ္မွတ္တမ္း၊ အီလက္ထေရာနစ္ အခ်က္အလက္ သတင္းလွြာနွင့္ အီလက္ထေရာနစ္ ထိုးျမဲလက္မွတ္မ်ားသည္ သက္ဆိုင္ရာ ဥပေဒအရ ျပုလုပ္ဘိသကဲ့သို့ တရားဝင္ေစရမည္။
၂၀။ မူလေဆာင္ရြက္ေပးပို့သူနွင့္ လက္ခံသူတို့သည္ အီလက္ထေရာနစ္မွတ္တမ္း၊ အီလက္ထေရာနစ္ အခ်က္အလက္ သတင္းလွြာနွင့္ အီလက္ထေရာနစ္ ထိုးျမဲလက္မွတ္ေပးပို့ျခင္း၊ လက္ခံရယူျခင္းနွင့္ သိုမွီးထိန္းသိမ္းျခင္းတို့ကို သတ္မွတ္ထားသည့္ နည္းလမ္းမ်ားနွင့္အညီ ေဆာင္ရြက္ရမည္။ သို့ရာတြင္ မိမိတို့အခ်င္းခ်င္း သီးျခားသေဘာတူညီခ်က္ ရွိပါက ထိုသေဘာတူညီသည့္ နည္းလမ္းနွင့္အညီ ေဆာင္ရြက္နိုင္သည္။

အခန္း(၉) အီလက္ထေရာနစ္နည္းပညာျဖင့္ ျပုလုပ္သည့္ ပဋိညာဉ္မ်ား
၂၁။ ပဋိညာဉ္ျပုလုပ္ရာတြင္ ပဋိညာဉ္ျပုလုပ္သူမ်ားအျကား အျခားနည္းျဖင့္ သေဘာတူညီခ်က္ မရွိလွ်င္ ကမ္းလွမ္းျခင္း၊ ကမ္းလွမ္းခ်က္ကို လက္ခံျခင္းနွင့္ အျခားလိုအပ္ေသာ အခ်က္အလက္ ျပုလုပ္ျခင္းတို့ကို အီလက္ထေရာနစ္ နည္းပညာျဖင့္ ေဆာင္ရြက္နိုင္သည္။
၂၂။ အီလက္ထေရာနစ္ မွတ္တမ္းနွင့္ အီလက္ထေရာနစ္ အခ်က္အလက္ သတင္းလွြာတို့ကို မူလေဆာင္ရြက္ ေပးပို့သူ ကိုယ္တိုင္က ျဖစ္ေစ၊ ယင္း၏ကိုယ္စား ေဆာင္ရြက္ခြင့္ရွိသူက ျဖစ္ေစ၊ ကိုယ္တိုင္ သို့မဟုတ္ ယင္း၏ကိုယ္စား ေဆာင္ရြက္ခြင့္ရွိသူက အလိုအေလ်ာက္ ေဆာင္ရြက္ရန္ စီစဉ္ျပုလုပ္ထားေသာ သတင္းအခ်က္အလက္စနစ္ ျဖင့္ျဖစ္ေစ ေပးပို့ခဲ့လွ်င္ မူလေဆာင္ရြက္ေပးပို့သူ၏ အီလက္ထေရာနစ္ မွတ္တမ္း သို့မဟုတ္ အီလက္ထေရာနစ္ အခ်က္အလက္ သတင္းလွြာျဖစ္သည္ဟု မွတ္ယူရမည္။
၂၃။ လက္ခံသူသည္ ေအာက္ပါအခ်က္တစ္ရပ္ရပ္နွင့္ ကိုက္ညီလိုပါက မူလေဆာင္ရြက္ေပးပို့သူ၏ သတင္းအခ်က္အလက္၊ အီလက္ထေရာနစ္မွတ္တမ္း သို့မဟုတ္ အီလက္ထေရာနစ္ အခ်က္အလက္ သတင္းလွြာ အမွတ္အျဖစ္ သတ္မွတ္ခ်က္မ်ားနွင့္အညီ မွတ္ယူျပီး ေဆာင္ရြက္ခြင့္ရွိသည္ -

(က) လက္ခံသူနွင့္ မူလေဆာင္ရြက္ေပးပို့သူတို့ သေဘာတူညီထားသည့္ နည္းလမ္းနွင့္အညီ အသံုးျပု ေပးပို့ခဲ့ျခင္း။
(ခ) မူလေဆာင္ရြက္ ေပးပို့သူနွင့္ ဆက္နြယ္မႈရွိသူက ျဖစ္ေစ၊ မူလေဆာင္ရြက္ေပးပို့သူ၏ ကိုယ္စား ေဆာင္ရြက္ခြင့္ရွိသူက ျဖစ္ေစ ေပးပို့သည္ကို လက္ခံသူက လက္ခံရရွိျခင္းျဖစ္ျပီး မူလေဆာင္ရြက္ ေပးပို့သူ အသံုးျပုသည့္ နည္းလမ္းျဖင့္ ေပးပို့ခဲ့ျခင္း။
၂၄။ အီလက္ထေရာနစ္မွတ္တမ္း သို့မဟုတ္ အီလက္ထေရာနစ္ အခ်က္အလက္ သတင္းလွြာကို ေပးပို့ဆဲ ျဖစ္ေစ၊ မေပးပို့မီျဖစ္ေစ မူလေဆာင္ရြက္ေပးပို့သူနွင့္ လက္ခံသူတို့သည္ -

(က) ေအာက္ပါတစ္နည္းနည္းျဖင့္ လက္ခံရရွိေျကာင္းကို အသိအမွတ္ျပုနိုင္သည္ -
(၁) လက္ခံသူက ကိုယ္တိုင္ျဖစ္ေစ၊ အလိုအေလ်ာက္နည္းျဖင့္ ျဖစ္ေစ၊ အျခား တစ္နည္းနည္းျဖင့္ျဖစ္ေစ ဆက္သြယ္ ျပန္ျကားျခင္း။
(၂) လက္ခံသူက လက္ခံရရွိျပီးျဖစ္ေျကာင္း မူလေဆာင္ရြက္ေပးပို့သူသို့ လံုေလာက္ေသာ ညွြန္ျပမႈ တစ္ခုခု ျပုလုပ္ျခင္း။
(ခ) လက္ခံရရွိေျကာင္း အသိအမွတ္ျပုျခင္းနွင့္ စပ္လ်ဉ္း၍ သီးျခားသေဘာတူညီခ်က္ ျပုလုပ္နိုင္သည္။
၂၅။ အီလက္ထေရာနစ္ မွတ္တမ္း သို့မဟုတ္ အီလက္ထေရာနစ္ အခ်က္အလက္ သတင္းလွြာ လက္ခံေျကာင္း အသိအမွတ္ျပုခ်က္ကို လက္ခံရရွိမွသာ အတည္ျဖစ္ရမည္ဟု မူလေဆာင္ရြက္ေပးပို့သူက -

(က) သတ္မွတ္ထားသည့္ ကိစၥတြင္ လက္ခံေျကာင္း အသိအမွတ္ျပုခ်က္ကို လက္ခံရရွိခဲ့ျခင္း မရွိလွ်င္ မူလေဆာင္ရြက္ေပးပို့သူက မည္သည့္အခါမွ် ေပးပို့ခဲ့ျခင္းမရွိဟု မွတ္ယူရမည္။
(ခ) သတ္မွတ္ထားျခင္း မရွိသည့္ ကိစၥတြင္ သီးျခားသတ္မွတ္ သေဘာတူညီထားသည့္ အခ်ိန္အတြင္း ျဖစ္ေစ၊ အခ်ိန္ကို သတ္မွတ္ထားျခင္း မရွိပါက သင့္ေလ်ာ္သည့္ အခ်ိန္အတြင္းျဖစ္ေစ၊ လက္ခံေျကာင္း အသိအမွတ္ျပုခ်က္ကို မူလေဆာင္ရြက္ေပးပို့သူက လက္ခံရရွိျခင္း မရွိလွ်င္ မူလေဆာင္ရြက္ေပးပို့သူသည္ ထိုသို့ မရရွိေျကာင္း လက္ခံသူသို့ အေျကာင္းျကားနိုင္သည္။
၂၆။ မူလေဆာင္ရြက္ေပးပို့သူနွင့္ လက္ခံသူတို့အျကား ပို့လွြတ္သည့္ အခ်ိန္နွင့္ လက္ခံသည့္ အခ်ိန္တို့နွင့္ စပ္လ်ဉ္း၍ သီးျခား သေဘာတူညီခ်က္ မရွိလွ်င္ အီလက္ထေရာနစ္ မွတ္တမ္းသို့မဟုတ္ အီလက္ထေရာနစ္ အခ်က္အလက္ သတင္းလွြာကို -

(က) ပို့လွြတ္သည့္အခ်ိန္သည္ မူလေဆာင္ရြက္ေပးပို့သူ သို့မဟုတ္ ယင္း၏ကိုယ္စားလွယ္၏ ထိန္းခ်ုပ္မႈျပင္ပရွိ သတင္းအခ်က္အလက္ စနစ္အတြင္းသို့ ဝင္ေရာက္သည့္အခ်ိန္ျဖစ္သည္။
(ခ) လက္ခံသည့္အခ်ိန္သည္ ေအာက္ပါအတိုင္း ျဖစ္သည္ -
(၁) သတ္မွတ္ထားေသာ သတင္းအခ်က္အလက္စနစ္အတြင္းသို့ ဝင္ေရာက္သည့္အခ်ိန္။
(၂) လက္ခံသူက သတ္မွတ္ထားျခင္းမရွိေသာ သတင္းအခ်က္အလက္စနစ္ကို အသံုးျပုခဲ့ပါက လက္ခံသူက လက္ခံရရွိသည့္ အခ်ိန္။
(၃) သတ္မွတ္ထားေသာ သတင္းအခ်က္အလက္စနစ္ မရွိပါက လက္ခံသူ၏ သတင္း အခ်က္အလက္ စနစ္အတြင္းသို့ ဝင္ေရာက္သည့္အခ်ိန္။
၂၇။ မူလေဆာင္ရြက္ေပးပို့သူနွင့္ လက္ခံသူတို့သည္ -

(က) သီးျခားသေဘာတူညီခ်က္မရွိလွ်င္ မူလေဆာင္ရြက္ေပးပို့သူ၏ လုပ္ငန္းတည္ရွိေသာ ေနရာကို ပို့လွြတ္သည့္ ေနရာဟုလည္းေကာင္း၊ လက္ခံသူ၏ လုပ္ငန္းတည္ရွိေသာ ေနရာကို လက္ခံသည့္ေနရာဟု လည္းေကာင္း မွတ္ယူရမည္။
(ခ) စီးပြားေရးလုပ္ငန္းကို တစ္ေနရာထက္ပို၍ လုပ္ကိုင္ပါက အဓိက စီးပြားေရးလုပ္ငန္း လုပ္ကိုင္သည့္ ေနရာကိုလည္းေကာင္း၊ စီးပြားေရးလုပ္ငန္း လုပ္ကိုင္သည့္ ေနရာမရွိပါက ထိုသူအျမဲတမ္း ေနထိုင္ေသာ ေနရာကိုလည္းေကာင္း အဖြဲ့အစည္းျဖစ္ပါက ဥပေဒနွင့္အညီ ဖြဲ့စည္းတည္ေထာင္ ထားေသာ ေနရာကိုလည္းေကာင္း အျမဲတမ္းေနရပ္လိပ္စာဟု မွတ္ယူရမည္။

အခန္း(၁၀) စီမံခန့္ခြဲေရးနည္းလမ္းအရ အေရးယူျခင္း
၂၈။ ျကီးျကပ္မႈအဖြဲ့သည္ သက္ေသခံလက္မွတ္ ထုတ္ေပးပိုင္ခြင့္ရွိသူက လိုင္စင္စည္းကမ္းခ်က္ တစ္ရပ္ရပ္ကို ေဖာက္ဖ်က္လွ်င္ျဖစ္ေစ၊ ဤဥပေဒပါ ျပစ္မႈတစ္ရပ္ရပ္ကို ေဖာက္ဖ်က္က်ူးလြန္ေျကာင္း ျပစ္မႈထင္ရွား စီရင္ျခင္း ခံရလွ်င္ျဖစ္ေစ ေအာက္ပါ စီမံခန့္ခြဲေရးဆိုင္ရာ အမိန့္တစ္ရပ္ရပ္ခ်မွတ္နိုင္သည္ -

(က) သတ္မွတ္ထားေသာဒဏ္ေျကးေငြတပ္ရိုက္ျခင္း။
(ခ) လိုင္စင္ကိုကာလအကန့္အသတ္ျဖင့္ ရပ္ဆိုင္းျခင္း။
(ဂ) လိုင္စင္ကိုပယ္ဖ်က္ျခင္း။
၂၉။ သက္ေသခံလက္မွတ္ထုတ္ေပးပိုင္ခြင့္ရွိသူသည္ ငွားရမ္းသံုးစြဲသူက သက္ေသခံလက္မွတ္ပါ စည္းကမ္း ခ်က္တစ္ရပ္ရပ္ကို ေဖာက္ဖ်က္လွ်င္ျဖစ္ေစ၊ ဤဥပေဒပါ ျပစ္မႈတစ္ရပ္ရပ္ကို ေဖာက္ဖ်က္က်ူးလြန္ေျကာင္း ျပစ္မႈထင္ရွား စီရင္ျခင္းခံရလွ်င္ျဖစ္ေစ ထိုသူအား ေအာက္ပါ စီမံခန့္ခြဲေရးဆိုင္ရာ အမိန့္တစ္ရပ္ရပ္ကို ခ်မွတ္နိုင္သည္။

(က) သက္ေသခံလက္မွတ္ကို ကာလအကန့္အသတ္ျဖင့္ ရပ္ဆိုင္းျခင္း။
(ခ) သက္ေသခံလက္မွတ္ကို ပယ္ဖ်က္ျခင္း။
အခန္း(၁၁) ျပင္ဆင္ေပးရန္ ေလွ်ာက္ထားျခင္းနွင့္ အယူခံျခင္း
၃၀။

(က) သက္ေသခံလက္မွတ္ ထုတ္ေပးပိုင္ခြင့္ရွိသူက သက္ေသခံလက္မွတ္ ထုတ္ေပးရန္ ျငင္းပယ္ျခင္း၊ သက္ေသခံလက္မွတ္ကို ကာလ အကန့္အသတ္ျဖင့္ ရပ္ဆိုင္းျခင္း သို့မဟုတ္ ပယ္ဖ်က္ျခင္းနွင့္ စပ္လ်ဉ္း၍ ခ်မွတ္သည့္ အမိန့္ သို့မဟုတ္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ တစ္ရပ္ရပ္ကို မေက်နပ္သူသည္ အဆိုပါ အမိန့္ သို့မဟုတ္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ခ်မွတ္သည့္ေန့ရက္မွ ရက္ေပါင္း ၃၀ အတြင္း ျကီးျကပ္မႈအဖြဲ့ထံ ျပင္ဆင္ေပးရန္ ေလွ်ာက္ထားနိုင္သည္။
(ခ) ျကီးျကပ္မႈအဖြဲ့သည္ သက္ေသခံလက္မွတ္ ထုတ္ေပးပိုင္ခြင့္ ရွိသူက ခ်မွတ္ေသာအမိန့္ သို့မဟုတ္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို အတည္ျပုျခင္း၊ ျပင္ဆင္ျခင္း သို့မဟုတ္ ပယ္ဖ်က္ျခင္း ျပုနိုင္သည္။
၃၁။

(က) ျကီးျကပ္မႈအဖြဲ့က လိုင္စင္ထုတ္ေပးရန္ ျငင္းပယ္ျခင္း၊ သတ္မွတ္ထားေသာ ဒဏ္ေျကးေငြ တပ္ရိုက္ျခင္း၊ လိုင္စင္ကို အကန့္အသတ္ျဖင့္ ရပ္ဆိုင္းျခင္း သို့မဟုတ္ ပယ္ဖ်က္ျခင္းနွင့္ စပ္လ်ဉ္း၍ျဖစ္ေစ၊ ပုဒ္မ-၃၀၊ ပုဒ္မခြဲ(ခ)အရ ခ်မွတ္သည့္ အမိန့္ သို့မဟုတ္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ တစ္ရပ္ရပ္ကိုျဖစ္ေစ မေက်နပ္သူသည္ အဆိုပါ အမိန့္ သို့မဟုတ္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်သည့္ ေန့ရက္မွ ရက္ေပါင္း ၆၀ အတြင္း ဗဟိုအဖြဲ့သို့ အယူခံနိုင္သည္။
(ခ) ဗဟိုအဖြဲ့သည္ ျကီးျကပ္မႈအဖြဲ့က ခ်မွတ္ေသာအမိန့္သို့မဟုတ္ သို့မဟုတ္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို အတည္ျပုျခင္း၊ ျပင္ဆင္ျခင္း သို့မဟုတ္ ပယ္ဖ်က္ျခင္း ျပုနိုင္သည္။
၃၂။ ဗဟိုအဖြဲ့က ပုဒ္မ-၃၁၊ ပုဒ္မခြဲ(ခ)အရ ခ်မွတ္သည့္ အဆံုးျဖတ္ခ်က္သည္ အျပီးအျပတ္ျဖစ္ေစရမည္။

အခန္း(၁၂) ျပစ္မႈနွင့္ ျပစ္ဒဏ္မ်ား
၃၃။ မည္သူမဆို အီလက္ထေရာနစ္ ဆက္သြယ္ေဆာင္ရြက္ေရး နည္းပညာကို အသံုးျပု၍ ေအာက္ပါ ျပုလုပ္မႈတစ္ရပ္ရပ္ကို က်ူးလြန္ေျကာင္း ျပစ္မႈထင္ရွားစီရင္ျခင္းခံရလွ်င္ ထိုသူအား ေထာင္ဒဏ္အနည္းဆံုး (၇)နွစ္မွ အမ်ားဆံုး (၁၅)နွစ္အထိ ခ်မွတ္ရမည့္အျပင္ ေငြဒဏ္လည္း ခ်မွတ္နိုင္သည္ -

(က) နိုင္ငံေတာ္၏ လံုျခံုေရး၊ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးနွင့္ နယ္ေျမေအးခ်မ္းသာယာေရး၊ တိုင္းရင္းသား စည္းလံုးညီညြတ္ေရး၊ နိုင္ငံေတာ္၏စီးပြားေရး သို့မဟုတ္ အမ်ိုးသားယဉ္ေက်းမႈကို ထိခိုက္ေစသည့္ ျပုလုပ္မႈ တစ္ရပ္ရပ္ကို ျပုလုပ္ျခင္း။
(ခ) နိုင္ငံေတာ္၏ လံုျခံုေရး၊ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးနွင့္ နယ္ေျမေအးခ်မ္းသာယာေရး၊ တိုင္းရင္းသား စည္းလံုးညီညြတ္ေရး၊ နိုင္ငံေတာ္၏စီးပြားေရး သို့မဟုတ္ အမ်ိုးသားယဉ္ေက်းမႈနွင့္ စပ္လ်ဉ္းသည့္ နိုင္ငံေတာ္၏ လွ်ို့ဝွက္ခ်က္နွင့္ သက္ဆိုင္ေသာ သတင္းအခ်က္အလက္တစ္ရပ္ရပ္ကို ရယူျခင္း သို့မဟုတ္ ေပးပို့ျဖန့္ခ်ီျခင္း။
၃၄။ မည္သူမဆို ေအာက္ျပုလုပ္မႈတစ္ရပ္ရပ္ကို က်ူးလြန္ေျကာင္း ျပစ္မႈထင္ရွားစီရင္ျခင္း ခံရလွ်င္ ထိုသူအား ေထာင္ဒဏ္ (၅)နွစ္အထိ ျဖစ္ေစ၊ ေငြဒဏ္ျဖစ္ေစ၊ဒဏ္နွစ္ရပ္လံုးျဖစ္ေစ ခ်မွတ္ရမည္ -

(က) အီလက္ထေရာနစ္မွတ္တမ္း အီလက္ထေရာနစ္အခ်က္အလက္ သတင္းလွြာသို့မဟုတ္ ကြန္ပ်ူတာပရိုဂရမ္ တစ္ခုလံုးကိုျဖစ္ေစ၊ ပရိုဂရမ္ တစ္စိတ္တစ္ေဒသကိုျဖစ္ေစ မရိုးမေျဖာင့္ေသာ သေဘာျဖင့္ ေပးပို့ျခင္း၊ ေနွာက္ယွက္ျခင္း၊ ျပုျပင္ျခင္း၊ ေျပာင္းလဲျခင္း၊ ဖ်က္ဆီးျခင္း၊ ခိုးယူျခင္း သို့မဟုတ္ ထိခိုက္ဆံုးရံႈးေစျခင္း။
(ခ) မူလေဆာင္ရြက္ေပးပို့သူနွင့္ လက္ခံသူတို့၏ ခြင့္ျပုခ်က္မရွိဘဲ ကြ်န္ပ်ူတာကြန္ရက္အတြင္း ဆက္သြယ္မႈ တစ္ခုခုကို ျကားျဖတ္ျခင္း၊ ဆက္သြယ္မႈ တစ္ခုခုတြင္ ပါဝင္သည့္ အခ်က္တစ္ရပ္ရပ္ကို အသံုးျပုျခင္း သို့မဟုတ္ အျခားသူ တစ္ဦးဦးသို့ ထုတ္ေဖၚျခင္း။
(ဂ) ပုဂၢိုလ္ တစ္ဦးတစ္ေယာက္၏ ခြင့္ျပုခ်က္ သို့မဟုတ္ သေဘာတူညီခ်က္ မရွိဘဲ ထိုသူ၏ လံုျခံုမႈအဆင့္ ထားရွိေသာအမွတ္၊ စကားဝွက္ သို့မဟုတ္ အီလက္ထေရာနစ္ ထိုးျမဲလက္မွတ္ျဖင့္ အျခားပုဂၢိုလ္တစ္ဦးဦးသို့ တိုက္ရိုက္ျဖစ္ေစ၊ သြယ္ဝိုက္၍ျဖစ္ေစ ဆက္သြယ္အသံုးျပုျခင္း။
(ဃ) အဖြဲ့အစည္း တစ္ခုခု သို့မဟုတ္ ပုဂၢိုလ္တစ္ဦးဦးကို ထိခိုက္နစ္နာေစရန္ ျဖစ္ေစ၊ ဂုဏ္သိကၡာ က်ဆင္းေစရန္ ျဖစ္ေစ၊ သတင္းအခ်က္အလက္ကို အီလက္ထေရာနစ္ နည္းပညာျဖင့္ ျပုလုပ္ျခင္း၊ ျပုျပင္ျခင္း သို့မဟုတ္ ေျပာင္းလဲျခင္း၊ ထိုသို့ျပုလုပ္ျခင္း၊ ျပုျပင္ျခင္းသို့မဟုတ္ ေျပာင္းလဲျခင္း ျပုလုပ္ထားသည့္ အခ်က္အလက္ကို ျဖန့္ခ်ီျခင္း။
၃၅။ မည္သည့္သက္ေသခံလက္မွတ္ထုတ္ေပးပိုင္ခြင့္ရွိသူ၊ ယင္း၏အရာရွိသို့မဟုတ္ ဝန္ထမ္းမဆို ျကီးျကပ္မႈ အဖြဲ့က ထုတ္ျပန္ေသာအမိန့္ပါ တားျမစ္ခ်က္တစ္ရပ္ရပ္ကို ေဖာက္ဖ်က္က်ူးလြန္ေျကာင္း ျပစ္မႈထင္ရွား စီရင္ျခင္းခံရလွ်င္ ထိုသူအား ေထာင္ဒဏ္ (၃)နွစ္အထိျဖစ္ေစ၊ ေငြဒဏ္ျဖစ္ေစ၊ ဒဏ္နွစ္ရပ္လံုးျဖစ္ေစ ခ်မွတ္ရမည္။
၃၆။ မည္သူမဆို ဤဥပေဒအရ ထုတ္ျပန္ထားေသာ နည္းဥပေဒမ်ား၊ အမိန့္ေျကာ္ျငာစာနွင့္ အမိန့္မ်ားပါ တားျမစ္ခ်က္ တစ္ရပ္ရပ္ကို ေဖာက္ဖ်က္က်ူးလြန္ေျကာင္း ျပစ္မႈထင္ရွား စီရင္ျခင္းခံရလွ်င္ ထိုသူအား ေထာင္ဒဏ္ (၁)နွစ္အထိျဖစ္ေစ၊ ေငြဒဏ္ျဖစ္ေစ၊ ဒဏ္နွစ္ရပ္လံုးျဖစ္ေစ ခ်မွတ္ရမည္။
၃၇။ မည္သူမဆို ေအာက္ပါျပုလုပ္မႈတစ္ရပ္ရပ္ကို က်ူးလြန္ေျကာင္း ျပစ္မႈထင္ရွား စီရင္ျခင္းခံရလွ်င္ ထိုသူအား ေထာင္ဒဏ္ (၁)နွစ္အထိျဖစ္ေစ၊ ေငြဒဏ္ျဖစ္ေစ၊ ဒဏ္နွစ္ရပ္လံုးျဖစ္ေစ ခ်မွတ္ရမည္။

(က) သက္ေသခံလက္မွတ္ရရွိရန္ ေလွ်ာက္ထားရာတြင္ျဖစ္ေစ၊ သက္ေသခံလက္မွတ္ကို ရပ္ဆိုင္းရန္ သို့မဟုတ္ ရုပ္သိမ္းရန္ တင္ျပရာတြင္ျဖစ္ေစ မိမိ၏ အေထာက္အထားသို့မဟုတ္ အသံုးျပုခြင့္ကို သက္ေသခံလက္မွတ္ ထုတ္ေပးပိုင္ခြင့္ ရွိသူထံ သိလ်က္နွင့္ မမွန္မကန္ တင္ျပျခင္း။
(ခ) ဤဥပေဒနွင့္ အညီ လုပ္ငန္းတာဝန္မ်ားေဆာင္ရြက္ေသာ ဗဟိုအဖြဲ့နွင့္ ယင္းကတာဝန္လွြဲ အပ္ျခင္း ခံရသည့္အဖြဲ့သို့မဟုတ္ ပုဂၢိုလ္ကိုျဖစ္ေစ၊ ျကီးျကပ္မႈအဖြဲ့နွင့္ ယင္းကတာဝန္လွြဲ အပ္ျခင္း ခံရသည့္ အဖြဲ့ သို့မဟုတ္ ပုဂၢိုလ္ကိုျဖစ္ေစ၊ ဟန့္တားျခင္း၊ ေနွာက္ယွက္ျခင္း၊ တားဆီးျခင္း၊ လက္ေရာက္မႈျပုျခင္း သို့မဟုတ္ ဤဥပေဒနွင့္အညီ ေဆာင္ရြက္ရန္ ေတာင္းဆိုခ်က္ကို လိုက္နာရန္ပ်က္ကြက္ျခင္း။
၃၈။ မည္သူမဆို ဤဥပေဒပါ ျပစ္မႈတစ္ရပ္ရပ္ကို က်ူးလြန္ရန္အားထုတ္လွ်င္ျဖစ္ေစ၊ ပူးေပါင္းျကံစည္၍ ျပစ္မႈေျမာက္ေသာ ျပုလုပ္မႈကို ျပုလုပ္လွ်င္ျဖစ္ေစ၊ ျပစ္မႈက်ူးလြန္ရာတြင္ အားေပးကူညီလွ်င္ျဖစ္ေစ ယင္းျပစ္မႈအတြက္ ဤဥပေဒတြင္ ျပဌာန္းထားသည့္ ျပစ္ဒဏ္ခ်မွတ္ျခင္း ခံရမည္။

အခန္း(၁၃) အေထြေထြ
၃၉။ အစိုးရဌာန၊ အဖြဲ့အစည္းမ်ားသည္ ေအာက္ပါကိစၥရပ္မ်ားအတြက္ အီလက္ထေရာနစ္မွတ္တမ္း သို့မဟုတ္ အီလက္ထေရာနစ္ အခ်က္အလက္ သတင္းလွြာျဖင့္ ျပုလုပ္ျခင္းကို တရားဝင္ အသိအမွတ္ျပု ေဆာင္ရြက္ရမည္ -

(က) စာတမ္းအမွတ္အသားမ်ားကို တင္သြင္းျခင္း၊ လက္ခံျခင္း သို့မဟုတ္ ထိန္းသိမ္းျခင္း။
(ခ) ခြင့္ျပုခ်က္လိုင္စင္နွင့္ သေဘာတူညီခ်က္မ်ား ထုတ္ေပးျခင္း။
(ဂ) ေပးေခ်ရမည့္ ေငြေျကးကို ေတာင္းဆိုျခင္း၊ ေပးေခ်ျခင္း၊ လက္ခံျခင္းနွင့္ လက္ခံေျပစာ ထုတ္ေပးျခင္း။
၄၀။ အီလက္ထေရာနစ္ နည္းပညာျဖင့္ ဆက္သြယ္ေဆာင္ရြက္သူမ်ားသည္ အီလက္ထေရာနစ္ မွတ္တမ္းနွင့္ အီလက္ထေရာနစ္ အခ်က္အလက္ သတင္းလွြာတို့၏ လိုအပ္သည့္ လံုျခံုမႈအမ်ိုးအစားနွင့္ အဆင့္တို့ကို သတ္မွတ္ျပီး မိမိတို့၏ လိုအပ္ခ်က္နွင့္ ကိုက္ညီသည့္ နည္းလမ္းမ်ားကို ေရြးခ်ယ္အသံုးျပု၍ အေကာင္အထည္ေဖၚ ေဆာင္ရြက္နိုင္သည္။
၄၁။ ဝန္ျကီးဌာနသည္ သက္ေသခံလက္မွတ္ထုတ္ေပးပိုင္ခြင့္ရွိသူအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္နိုင္ရန္ လုပ္ငန္းလုပ္ကိုင္ခြင့္ လိုင္စင္နွင့္ စပ္လ်ဉ္း၍ လိုင္စင္သက္တမ္း၊ လိုင္စင္ခနွင့္ လိုင္စင္သက္တမ္း တိုးျမွင့္ခတို့ကို သတ္မွတ္ရမည္။
၄၂။ ျကီးျကပ္မႈအဖြဲ့သည္ ဤဥပေဒအရ ရရန္ရွိသည့္ အခေျကးေငြနွင့္ ဒဏ္ေျကးေငြမ်ားေပးေဆာင္ရန္ ပ်က္ကြက္သူထံမွ ထိုအခေျကးေငြနွင့္ ဒဏ္ေျကးေငြမ်ားကို ေျမခြန္မေျပက်န္ေငြျဖစ္ဘိသကဲ့သို့ အရေကာက္ခံခြင့္ ရွိသည္။
၄၃။ ဝန္ျကီးဌာနသည္ -

(က) အစိုးရဝန္ထမ္း မဟုတ္ေသာ ဗဟိုအဖြဲ့အဖြဲ့ဝင္မ်ားအား ခ်ီးျမွင့္ေငြ သတ္မွတ္ခံစားခြင့္ ျပုနိုင္သည္။
(ခ) ဗဟိုအဖြဲ့၏ ရံုးလုပ္ငန္းမ်ားကို ေဆာင္ရြက္နိုင္ရန္ စီစဉ္ေပးရမည့္အျပင္ ကုန္က်စရိတ္ကိုလည္း က်ခံရမည္။
၄၄။ ဤဥပေဒအရ တရားစြဲဆိုရာတြင္ ဗဟိုအဖြဲ့၏ ျကိုတင္ခြင့္ျပုခ်က္ကို ရယူရမည္။
၄၅။ ဤဥပေဒပါ မည္သည့္ျပစ္မႈကိုမဆို ျမန္မာနိုင္ငံရဲတပ္ဖြဲ့က အေရးယူပိုင္ခြင့္ ရွိသည္။
၄၆။ ဤဥပေဒအရ တရားစြဲတင္ပို့ေသာ ျပစ္မႈတစ္ရပ္ရပ္နွင့္ စပ္လ်ဉ္းသည့္ သက္ေသခံပစၥည္းသည္ တရားရံုးေရွ့သို့ တင္ပို့ရန္ မလြယ္ကူေသာ ပစၥည္းျဖစ္ပါက ယင္းသက္ေသခံပစၥည္းကို တရားရံုးေရွ့သို့ တင္ပို့ရန္ မလိုဘဲ မည္ကဲ့သို့ ထိန္းသိမ္းထားေျကာင္း အစီရင္ခံစာကို သက္ဆိုင္ရာ အျခားစာရြက္စာတမ္းမ်ား၊ အေထာက္အထားမ်ားနွင့္အတူ တင္ျပနိုင္သည္။ ယင္းသို့တင္ျပျခင္းကို တရားရံုးသို့ သက္ေသခံပစၥည္း တင္ျပဘိသကဲ့သို့ မွတ္ယူကာ သက္ဆိုင္ရာတရားရံုးက ဥပေဒနွင့္အညီ စီမံခန့္ခြဲျခင္း ျပုနိုင္သည္။
၄၇။ သက္ေသခံအက္ဥပေဒ ပုဒ္မ-၄၅ တြင္ ရည္ညွြန္းသည့္ ကြ်မ္းက်င္သူမ်ား ဆိုသည့္ စကားရပ္တြင္ ျကီးျကပ္မႈအဖြဲ့၊ ယင္းအဖြဲ့က တာဝန္ေပးအပ္ျခင္း ခံရသည့္အဖြဲ့ သို့မဟုတ္ ပုဂၢိုလ္နွင့္ သက္ေသခံလက္မွတ္ ထုတ္ေပးပိုင္ခြင့္ ရွိသူတို့ ပါဝင္သည္ဟု မွတ္ယူမည္။
၄၈။ မူလေဆာင္ရြက္ေပးပို့သူနွင့္ လက္ခံသူတို့အျကား ဆက္သြယ္ေဆာင္ရြက္သည့္ သတင္းအခ်က္အလက္၊ အီလက္ထေရာနစ္မွတ္တမ္း၊ အီလက္ထေရာနစ္အခ်က္အလက္ သတင္းလွြာ၊ အီလက္ထေရာနစ္ ထိုးျမဲလက္မွတ္နွင့္ အျခားစာတမ္း အမွတ္အသားမ်ားကို အီလက္ထေရာနစ္ နည္းပညာျဖင့္ ျပုလုပ္ထားသည္ ဆိုသည့္ အေျကာင္းျပခ်က္ တစ္ခုတည္းျဖင့္ ဥပေဒအရ အက်ိုးသက္ေရာက္မႈ၊ တရားဝင္မႈ သို့မဟုတ္ အတည္ျဖစ္မႈကို ျငင္းပယ္ျခင္း မျပုရ။
၄၉။ ဤဥပေဒအရ လုပ္ငန္းတာဝန္မ်ားကို သေဘာရိုးျဖင့္ ေဆာင္ရြက္ေသာ ဗဟိုအဖြဲ့နွင့္ ယင္းကတာဝန္ လွြဲအပ္ျခင္းခံရေသာ အဖြဲ့ သို့မဟုတ္ ပုဂၢိုလ္ကိုျဖစ္ေစ၊ ျကီးျကပ္မႈအဖြဲ့နွင့္ ယင္းကတာဝန္ လွြဲအပ္ျခင္းခံရေသာ အဖြဲ့ သို့မဟုတ္ ပုဂၢိုလ္ကိုျဖစ္ေစ၊ သက္ေသခံလက္မွတ္ ထုတ္ေပးပိုင္ခြင့္ ရွိသူကိုျဖစ္ေစ တရားမေျကာင္းျဖင့္ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ျပစ္မႈေျကာင္းျဖင့္ေသာ္လည္းေကာင္း တရားစြဲဆိုခြင့္မရွိေစရ။
၅၀။ ဝန္ျကီးဌာနသည္ ဤဥပေဒပါ နည္းပညာပိုင္းဆိုင္ရာစကားရပ္တစ္ခုခု၏ အဓိပၸါယ္ကို ရွင္းလင္းေပးရန္ လိုအပ္လွ်င္ အစိုးရအဖြဲ့၏ သေဘာတူညီခ်က္ျဖင့္ အမိန့္ေျကာ္ျငာစာ ထုတ္ျပန္၍ ရွင္းလင္းေပးနိုင္သည္။
၅၁။ တည္ဆဲဥပေဒတစ္ရပ္ရပ္တြင္ မည္သို့ပင္ ျပဌာန္းပါရွိေစကာမူ ဤဥပေဒပါ ျပဌာန္းခ်က္တစ္ရပ္ရပ္နွင့္ ညီညြတ္မႈမရွိေသာ သို့မဟုတ္ ဆန့္က်င္ကြဲလြဲေသာ ျပဌာန္းခ်က္မ်ားကို ဤဥပေဒပါ ျပဌာန္းခ်က္မ်ားက လွြမ္းမိုးေစရမည္။
၅၂။ ဤဥပေဒပါ ျပဌာန္းခ်က္မ်ားကို အေကာင္အထည္ေဖၚေဆာင္ရြက္ရာတြင္ -

(က) ဝန္ျကီးဌာနသည္ လိုအပ္ေသာ နည္းဥပေဒမ်ားနွင့္ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းမ်ားကို အစိုးရအဖြဲ့၏ သေဘာတူညီခ်က္ျဖင့္ ထုတ္ျပန္နိုင္သည္။
(ခ) ဗဟိုအဖြဲ့နွင့္ ဝန္ျကီးဌာနတို့သည္ လိုအပ္ေသာ အမိန့္ေျကာ္ျငာစာ၊ အမိန့္နွင့္ ညွြန္ျကားခ်က္မ်ားကို လည္းေကာင္း၊ ျကီးျကပ္မႈအဖြဲ့သည္ လိုအပ္ေသာ ညွြန္ျကားခ်က္မ်ားကို လည္းေကာင္း ထုတ္ျပန္နိုင္သည္။
(ပံု)
သန္းေရွြ
ဗိုလ္ခ်ုပ္မႉးျကီး
ဥကၠဌ
နိုင္ငံေတာ္ေအးခ်မ္းသာယာေရးနွင့္ ဖြံ့ျဖိုးေရးေကာင္စီ
ဥပေဒထုတ္ျပန္ျပီးေနာက္ ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ား
အီလက္ထေရာနစ္ဆက္သြယ္ ေဆာင္ရြက္ေရး ဥပေဒကို ေအာက္ပါ အတိုင္းေဆာင္ရြက္ခဲ့ပါသည္။

(၁) နိုင္ငံေတာ္ေအးခ်မ္းသာယာေရးနွင့္ ဖြံ့ျဖိုးေရးေကာင္စီသည္ ၂၀ဝ၄ ခုနွစ္ ဧျပီလ (၃၀)ရက္ေန့ ရက္စြဲပါ နိုင္ငံေတာ္ ေအးခ်မ္းသာယာေရးနွင့္ ဖြံ့ျဖိုးေရး ေကာင္စီ ဥပေဒအမွတ္ (၅/၂၀ဝ၄)ျဖင့္ အီလက္ထေရာနစ္ ဆက္သြယ္ေဆာင္ရြက္ေရး ဥပေဒ ကို ျပဌာန္းခဲ့ပါသည္။
(၂) ျပည္ေထာင္စုျမန္မာနိုင္ငံေတာ္အစိုးရအဖြဲ့သည္ အီလက္ထေရာနစ္ ဆက္သြယ္ ေဆာင္ရြက္ေရး ဥပေဒပုဒ္မ ၆၊ ပုဒ္မခြဲ (က) အရ၂၀ဝ၇ ခုနွစ္ ဇူလိုင္လ (၁၁) ရက္ေန့ ရက္စြဲပါ အမိန့္ေျကာ္ျငာစာအမွတ္ (၁၂/၂၀ဝ၇)ျဖင့္ ဝန္ျကီး ဆက္သြယ္ေရး၊ စာတိုက္နွင့္ ေျကးနန္းဝန္ျကီးဌာနက ဥကၠဌအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ေသာ အီလက္ထေရာနစ္ ဆက္သြယ္ ေဆာင္ရြက္ေရး ဗဟိုအဖြဲ့ ကို ဖြဲ့စည္းေပးခဲ့ပါသည္။
(၃) ျပည္ေထာင္စုျမန္မာနိုင္ငံေတာ္အစိုးရ အဖြဲ့အစည္းအေဝး အမွတ္စဉ္ (၇/၂၀ဝ၈) ဆံုးျဖတ္ခ်က္အရ အီလက္ထေရာနစ္ ဆက္သြယ္ေဆာင္ရြက္ေရး ဗဟိုအဖြဲ့သည္ ဒုတိယဝန္ျကီး၊ ဆက္သြယ္ေရး၊ စာတိုက္ နွင့္ ေျကးနန္းဝန္ျကီးဌာနက ဥကၠဌ အျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ေသာ အီလက္ထေရာနစ္ဆက္သြယ္ ေဆာင္ရြက္ေရး ျကီးျကပ္မႈအဖြဲ့ ကို ဖြဲ့စည္းကာ လုပ္ငန္းမ်ား ေဆာင္ရြက္ခဲ့ ပါသည္။
(၄) အီလက္ထေရာနစ္ ဆက္သွြယ္ေဆာင္ရြက္ေရး ျကီးျကပ္မႈအဖြဲ့သည္ ဗဟိုအဖြဲ့၏ သေဘာတူညီခ်က္ျဖင့္ အီလက္ထေရာနစ္ဆက္သြယ္ေဆာင္ရြက္ေရးဥပေဒ ပုဒ္မ ၁၁ နွင့္ ပုဒ္မ ၅၂၊ ပုဒ္မခြဲ (ခ)တို့အရ ၂၀ဝ၈ ခုနွစ္ ဩဂုတ္လ ၁၄ ရက္ ရက္စြဲပါညွြန္ျကားခ်က္အမွတ္(၁/၂၀ဝ၈)ျဖင့္ ျမန္မာအင္ဖိုတက္ ေကာ္ပိုေရးရွင္း လီမိတက္အား မူလအရင္းအျမစ္ သက္ေသလံ လက္မွတ္ ထုတ္ေပးပိုင္ခြင့္ရွိသူ (Root Certification Authority) အျဖစ္ တာဝန္ ေပးအပ္ခဲ့ပါသည္။
(၅) အီလက္ထေရာနစ္ ဆက္သြယ္ေဆာင္ရြက္ေရးျကီးျကပ္မႈအဖြဲ့သည္ ဗဟိုအဖြဲ့၏ စိစစ္ခြင့္ျပုခ်က္ျဖင့္ ရတနာပံု တယ္လီပို့ ကုမၸဏီ လီမိတက္အား ၂၀၁၀ ျပည့္နွစ္၊ ဇြန္လ (၁) ရက္ ေန့မွစ၍ သက္ေသခံလက္မွတ္ ထုတ္ေပးပိုင္ခြင့္ ရွိသူ (Certification Authority) အျဖစ္ လုပ္ငန္း လုပ္ကိုင္ခြင့္ လိုင္စင္ ထုတ္ေပးခဲ့ပါသည္။
(၆) သက္ေသခံလက္မွတ္ ထုတ္ေပးပိုင္ခြင္‌့ရွိသူ (Certification Authority) ၏ အဓိက တာဝန္မ်ားမွာ ဒစ္ဂ်စ္တယ္ သက္ေသခံ လက္မွတ္ကိုင္ေဆာင္သူ မည္သူမည္ဝါ ျဖစ္ေျကာင္း(သို့) ထိုလက္မွတ္ ကိုင္ေဆာင္သည့္ အဖြဲ့အစည္းသည္အစစ္အမွန္တည္ရွိေျကာင္း အာမခံေပးနိုင္ရန္အတြက္ လူပုဂၢိုလ္ (သို့) အဖြဲ့ အစည္းမ်ားအား သက္ေသခံ လက္မွတ္ထုတ္ ေပးျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ရတနာပံုတယ္လီပို့ ကုမၸဏီလီမိတက္မွ CA စနစ္ စတင္နိုင္ရန္အတြက္ လိုအပ္ေသာ ျပင္ဆင္မႈမ်ား ျပုလုပ္လ်က္ ရွိပါသည္။
(၇) ဒစ္ဂ်စ္တယ္သက္ေသခံလက္မွတ္ အသံုးျပုျခင္းအက်ိုးေက်းဇူးမ်ားမွာ အစိုးရဝန္ျကီးဌာနမ်ား၊ ရံုးမ်ားအခ်င္းခ်င္း အီလက္ထေရာနစ္နည္းျဖင့္ ဆက္သြယ္ ေဆာင္ရြက္ရာတြင္ လည္းေကာင္း၊ ျပည္သူမ်ားအေနနွင္‌့အီလက္ ထေရာနစ္နည္း အရကူးသန္းေရာင္းဝယ္ျခင္းမ်ား၊ စာေပးစာယူျပုလုပ္ျခင္းမ်ား၊ ေငြေပး ေငြယူျပုလုပ္ျခင္းမ်ားကို On-line ဆက္သြယ္ ေဆာင္ရြက္ရာတွြင္ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ား ပိုမိုလံုျခံုစိတ္ခ်မႈ ရရွိေစရန္အတြက္ ေပးပို့သူနွင္‌့ လက္ခံသူတို့အျကား ယံုျကည္ စိတ္ခ်စွြာ ဆက္သြယ္ေဆာင္ရြက္နိုင္ေစရန္ ျဖစ္ပါသည္။
(ဂ) တယ္လီကြန္းမ္ ဆက္သြယ္ေရး ဥပေဒမူျကမ္းျပုစုျခင္း။ တိုးတက္ေျပာင္းလဲေနေသာ ဆက္သြယ္ေရး နည္းပညာမ်ား ၊ မူဝါဒမ်ားနွင့္ လိုက္ေလ်ာညီေထြရွိေစမည့္ ဆက္သြယ္ေရး ဥပေဒတစ္ရပ္ ျပဌာန္းနိုင္ရန္အတြက္ တယ္လီကြန္းမ္ ဆက္သြယ္ေရး ဥပေဒ (မူျကမ္း)ကိုေရးဆြဲလ်က္ရွိပါသည္။
(ဃ) ျဂိုဟ္တုရုပ္ျမင္သံျကား ဖမ္းစက္ဆိုင္ရာအမိန့္ ။ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာနိုင္ငံေတာ္ အစိုးရအဖြဲ့၏ သေဘာတူ ညီခ်က္ျဖင့္ ဆက္သြယ္ေရး၊ စာတိုက္နွင့္ ေျကးနန္းဝန္ျကီးဌာန သည္ ၁၉၉၃ ခုနွစ္ ၊ စက္တင္ဘာလ (၂၉) ရက္ေန့ ရက္စြဲပါ အမိန့္အမွတ္ (၁/၉၃) ျဖင့္ျဂိုဟ္တုရုပ္ျမင္သံျကား ဖမ္းစက္ဆိုင္ရာ အမိန့္ကို ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါသည္။ ျဂိုဟ္တု ရုပ္ျမင္သံျကား ဖမ္းစက္လိုင္စင္ ခြင့္ျပုခ်က္ ထုတ္ေပးျခင္းကို ၂၀ဝ၈ ခုနွစ္ ဇန္နဝါရီလ ၁ ရက္ေန့ မွစ၍ ေခတၱဆိုင္းငံ့ ထားရွိပါသည္။
(င) Wide Area Network နွင့္စပ္လ်ဉ္းသည့္အမိန့္ ။ ဆက္သွြယ္ေရး၊ စာတိုက္နွင့္ေျကးနန္းဝန္ျကီး ဌာနသည္ ကြန္ပ်ူတာပညာ ဖြံ့ျဖိုးေရးဥပေဒပုဒ္မ ၂၈၊၂၉၊၃၀ နွင့္ ၄၂၊ ပုဒ္မခွြဲ (ဂ)တို့ အရ အပ္နွင္းထားေသာ လုပ္ပိုင္ခြင့္မ်ားကို က်င့္သံုး၍ Wide Area Network အသံုးျပု ကြန္ပ်ူတာ ကြန္ရက္ထူေထာင္ျခင္း ၊ ယင္းကြန္ရက္ထူေထာင္၍ ဝန္ေဆာင္မႈ ေပးျခင္းနွင့္ သတင္းဆိုင္ရာ နည္းပညာ အသံုးျပုျခင္းတို့နွင့္စပ္လ်ဉ္းသည့္ အမိန့္ကို ၂၀ဝ၂ ခုနွစ္၊ ဇူလိုင္လ(၁၀)ရက္ ေန့ရက္စြဲပါ အမိန့္ေျကာ္ျငာစာအမွတ္ (၃/၂၀ဝ၂) ကို ထုတ္ျပန္ ခဲ့ပါသည္။

Read More