ေတာင္သူလယ္သမားေန့
ျမန္မာနိုင္ငံမွာ လယ္ယာစိုက္ပ်ိုးေရးနိုင္ငံအျဖစ္ ပုဂံေခတ္မတိုင္မီကတည္းကစ၍ နွစ္ေပါင္းေထာင္ခ်ီ ရပ္တည္လာခဲ့ေသာ နိုင္ငံျဖစ္သည္နွင့္အညီ ျမန္မာနိုင္ငံသားအမ်ားစုမွာ ေတာင္သူလယ္သမား သို့မဟုတ္ လယ္ယာက႑ဍ အမွီျပု၍ အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္း လုပ္ကိုင္ေနသူမ်ား ျဖစ္ျကသည္။ ျမန္မာနိုင္ငံ လူဦးေရ၏ ရဝ ရာခိုင္နႈန္းမွာ လယ္ယာလုပ္ငန္းမ်ားျဖင့္ အသက္ေမြးျကသူမ်ားျဖစ္ေပရာ ေခတ္အဆက္ဆက္ အစိုးရမ်ားနွင့္ နိုင္ငံေရးသမားတို့အတြက္ အေရးပါေသာ လူတန္းစားတစ္ရပ္ ျဖစ္ေနသည္။
သမိုင္းေနာက္ခံ
ပေဒသရာဇ္ေခတ္အဆက္ဆက္တြင္ ေတာင္သူလယ္သမားတို့၏ အသက္ေမြးမႈမွာ ျကီးမားသည့္ အေျပာင္းအလဲမရွိဘဲ တည္ျငိမ္ေအးခ်မ္းခဲ့ေသာ္လည္း ေအာက္ျမန္မာနိုင္ငံကို နယ္ခ်ဲ့တို့ စစ္နွစ္ျကိမ္ျပု သိမ္းပိုက္ျပီးေသာအခါတြင္ ေတာင္သူလယ္သမားတို့ဘဝမွာ ေျပာင္းလဲမႈမ်ားစြာ ျဖစ္ေပၚလာသည္။
၁၈၆၉ ခုနွစ္တြင္ ဆူးဆက္တူးေျမာင္း ဖြင့္လွစ္နိုင္ခဲ့သျဖင့္ အေရွ့နွင့္အေနာက္ ဆက္ဆံေရးမွာ ပိုမိုပြင့္လင္း လြယ္ကူလာသည္။ ယင္းေျကာင့္ ၁၈၅၂ အဂၤႅိပ္-ျမန္မာ ဒုတိယစစ္ပြဲအျပီး အဂၤႅိပ္လက္ေအာက္ က်ေရာက္ခဲ့သည့္ ေအာက္ျမန္မာနိုင္ငံမွ ဆန္စပါးကို ျပည္ပတင္ပို့ရန္ ဆန္စပါးစိုက္ပ်ိုးေရးလုပ္ငန္းကို တိုးခ်ဲ့လုပ္ေဆာင္ခဲ့ရာ အထက္ျမန္မာနိုင္ငံမွ ေတာင္သူလယ္သမားမ်ား ေအာက္ျမန္မာနိုင္ငံသို့ ေျပာင္းေရွြ့လုပ္ကိုင္ခဲ့ျကသည္။
ဆန္စပါးစိုက္ပ်ိုးမႈအေျခအေန ေကာင္းလာေသာအခါတြင္ အဂၤႅိပ္တို့က ေအာက္ျမန္မာနိုင္ငံ ေျမခြန္ေတာ္လက္စြဲနွင့္ ေျမနွင့္ အခြန္ေတာ္ဥပေဒကို ျပ႒ဌာန္းကာ ကုန္သည္မ်ားအက်ိုးကို ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။ ၁၈၈၆ ခုနွစ္ အထက္ျမန္မာနိုင္ငံကို သိမ္းပိုက္ျပီးခ်ိန္တြင္ ယင္းဥပေဒကိုပင္ ဆက္လက္ျပ႒ဌာန္းခဲ့သည္။
လယ္ယာလုပ္ငန္း တိုးတက္ေစရန္ ျမန္မာတစ္နိုင္ငံလံုးရွိ ေျမမ်ားကို
ဂရန္ေျမ (အပိုင္စာခ်ုပ္ေျမ)
အငွားစာခ်ုပ္ေျမ
ယာယီလုပ္ခြင့္ရေျမ
ေျမနုကြ်န္းေျမ
နယ္သစ္ဖြင့္ေဒသေျမ ဟူ၍ ခြဲျခားသတ္မွတ္ေပးခဲ့သည္။
ယင္းေျကာင့္ လယ္ယာစိုက္ပ်ိုးလုပ္ကိုင္သူ အဆမတန္ မ်ားျပားလာျပီး ေျမလြတ္ေျမရိုင္းမ်ားကို ခုတ္ထြင္ရွင္းလင္းကာ လယ္ယာသစ္မ်ား ေဖာ္ထုတ္လုပ္ကိုင္လာျကသည္။
ယင္းေျကာင့္ အဂၤႅိပ္အရင္းရွင္တို့၏ စီးပြားေရး ဖြံ့ျဖိုးလာေသာ္လည္း ေဒသခံေတာင္သူလယ္သမားမ်ားျဖစ္သည့္ ျမန္မာေက်းလက္ေန လူတန္းစားမ်ား၏ ဘဝမွာ လုပ္ငန္းမကြ်မ္းက်င္မႈ၊ အရင္းအနွီးမရွိမႈ၊ အသိပညာအားနည္းမႈတို့ေျကာင့္ အျကြေးပတ္လည္ဝိုင္းကာ ေနာက္ဆံုးတြင္ လယ္ေျမမ်ား ခ်စ္တီးတို့ထံ ေပးအပ္ခဲ့ရသည္။
၁၉၃ဝ ျပည့္နွစ္ ကမၻာ့စီးပြားပ်က္ကပ္ ျဖစ္ပြားေသာအခါတြင္ ျမန္မာလယ္သမားအမ်ားစုမွာ လယ္ယာမဲ့ဘဝသို့ ေရာက္ရွိသြားျကရာမွ ဆက္လက္သည္းမခံနိုင္ျကေတာ့သျဖင့္ ၁၉၃ဝ ျပည့္နွစ္ ဒီဇင္ဘာလ ၂၂ ရက္ေန့တြင္ ျမန္မာ့သမိုင္းတြင္ ထင္ရွားေသာ ေတာင္သူလယ္သမား အေရးေတာ္ပံုျကီး ေပၚေပါက္ခဲ့သည္။
ယင္းအေရးေတာ္ပံုကို ဂဠုန္ဆရာစံက “သုပဏကဂဠုန္ရာဇာ” ဘြဲ့ခံယူကာ သာယာဝတီနယ္ အလံေတာင္တြင္ စခန္းခ်၍ အေရးေတာ္ပံုကို ေခါင္းေဆာင္ခဲ့သည္။
အဂၤႅိပ္တို့က ယင္းအေရးေတာ္ပံုကို သံုးနွစ္နီးပါးခန့္ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ နွိမ္နင္းခဲ့ရျပီး ဆရာစံနွင့္ ေခါင္းေဆာင္မ်ားကို ဖမ္းဆီးကြပ္မ်က္ခဲ့သျဖင့္ ေတာင္သူလယ္သမား အေရးေတာ္ပံု ရပ္နားသြားေသာ္လည္း ယင္းအေရးေတာ္ပံုေျကာင့္ ျမန္မာနိုင္ငံသားမ်ားစိတ္တြင္ ေတာ္လွန္ေရးစိတ္ဓာတ္မ်ား နိုးျကားလာခဲ့သည္။
နယ္ခ်ဲ့လက္ေအာက္တြင္ ေတာင္သူလယ္သမားတို့၏ ဘဝမွာ ေအာက္က်ေနာက္က်ျဖင့္ ေနထိုင္ခဲ့ရသည္။
၁၉၄၈ ခုနွစ္ ဇန္နဝါရီလ ၄ ရက္ေန့တြင္ ျမန္မာနိုင္ငံလြတ္လပ္ေရးရကာ ဖဆပလအစိုးရက အုပ္ခ်ုပ္ခဲ့သည္။
လြတ္လပ္ေရးရလွ်င္ရခ်င္း ၁၉၄၈ ခုနွစ္တြင္ပင္ ဖ.ဆ.ပ.လ အစိုးရက လယ္ယာအလုပ္သမား အနည္းဆံုးလုပ္ခေျကးေငြ ဥပေဒနွင့္ လယ္ယာေျမ နိုင္ငံပိုင္ျပုလုပ္ေရးဥပေဒတို့ကို ျပ႒ဌာန္းေပးကာ လယ္သမားတို့၏ ဘဝကို ျမွင့္တင္နိုင္ေရး အစီအစဉ္မ်ား ခ်မွတ္လုပ္ေဆာင္ခဲ့ေသာ္လည္း လက္ေတြ့တြင္ ထူးျခားတိုးတက္မႈ မရွိခဲ့ေပ။
၁၉၆၂ ခုနွစ္ ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီက နိုင္ငံေတာ္အာဏာ ရယူခဲ့သည့္ေနာက္ပိုင္း ေတာင္သူလယ္သမားဘဝ ျမင့္မားေစေရးဟူသည့္ ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ ၁၉၆၃ ခုနွစ္ မတ္လတြင္ သီးစားခ်ထားေရးဥပေဒ၊ သီးစားခ်ထားေရးနည္းဥပေဒ၊ ေတာင္သူလယ္သမား အခြင့္အေရးကာကြယ္သည့္ ဥပေဒမ်ား ခ်မွတ္ေဆာင္ရြက္ခဲ့ေသာ္လည္း လက္ေတြ့ေအာင္ျမင္မႈမရွိ၍ ၁၉၆၅ ခုနွစ္တြင္ ၁၉၆၃ သီးစားခ်ထားေရးဥပေဒကို ျပင္ဆင္သည့္ ၁၉၆၅ သီးစားခ်ထားေရးဥပေဒကို ထပ္မံထုတ္ျပန္ေပးခဲ့ျပီး တစ္ဧက ေခ်းေငြနႈန္းထားကိုလည္း ရွစ္ဆအထိ တိုးျမွင့္ေပးခဲ့သည္။ သို့ေသာ္ အျခားမူဝါဒအမွားမ်ားေျကာင့္ စိုက္ပ်ိုးထုတ္လုပ္မႈက်ဆင္းခဲ့ျပီး တာဝန္ေက်စပါး ထုတ္လုပ္သည့္အဆင့္ ေရာက္ရွိခဲ့သည္။
ေပၚေပါက္လာပံု
ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီက ၁၉၆၂ ခုနွစ္ မတ္လ ၂ ရက္ေန့တြင္ နိုင္ငံေတာ္အာဏာကို ရယူခဲ့ျပီး ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီ၏ ဝါဒသေဘာထားကို ၁၉၆၂ ခုနွစ္ ဧျပီလ ၃ဝ ရက္ေန့က ထုတ္ျပန္ေျကညာခဲ့ရာ ထိုဝါဒသေဘာထား ေျကညာခ်က္တြင္ ေတာင္သူလယ္သမား၊ အလုပ္သမားမ်ား ေခါင္းပံုျဖတ္ခံဘဝမွ လြတ္ေျမာက္ေစရန္ ရည္ရြယ္၍ ဆိုရွယ္လစ္ေလာကသစ္ကို ေတာင္သူလယ္သမား၊ အလုပ္သမားတို့အင္အားျဖင့္ တည္ေဆာက္မည္ဟု ပါရွိသည္။
ယင္းရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ လယ္ယာလုပ္ငန္းမ်ားအတြက္ ဥပေဒ၊ နည္းဥပေဒမ်ား ခ်မွတ္ေပးျခင္း၊ ေျမရွင္စနစ္ဖ်က္သိမ္းေပးျခင္း စသျဖင့္ လုပ္ေဆာင္ေပးခဲ့သည္။
တစ္ဖန္ ေတာင္သူလယ္သမားထုအတြင္း စည္းလံုးညီညြတ္မႈရရွိေစရန္အတြက္ ေတာင္သူလယ္သမားနွီးေနွာဖလွယ္ပြဲနွင့္ ေတာင္သူလယ္သမားေန့ အခမ္းအနားမ်ားကို က်င္းပေပးခဲ့ရာမွ ေတာင္သူလယ္သမားေန့ ေပၚေပါက္လာရျခင္း ျဖစ္သည္။
အထိမ္းအမွတ္ပြဲမ်ား က်င္းပ
ေတာင္သူလယ္သမားေန့ကို ၁၉၆၃ ခုနွစ္ကစ၍ နွစ္စဉ္ ဇန္နဝါရီလ (၁)ရက္ေန့တြင္ က်င္းပျပုလုပ္ျကေသာ္လည္း ၁၉၆၄ တြင္ က်င္းပေသာ ေတာင္သူလယ္သမား နွီးေနွာဖလွယ္ပြဲျကီးတြင္ တက္ေရာက္လာေသာ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားက ဇန္နဝါရီလမွာ ေတာင္သူလယ္သမားမ်ား၏ လယ္ယာရိတ္သိမ္းခ်ိန္နွင့္ တိုက္ဆိုင္ေနျခင္း၊ အဂၤႅိပ္နွစ္သစ္ကူးကာလကို ဂုဏ္ျပုသကဲ့သို့ ျဖစ္ေနျခင္းတို့ေျကာင့္ ေတာင္သူလယ္သမားေန့ကို ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီ စတင္အာဏာရယူသည့္ မတ္လ ၂ ရက္ေန့တြင္ ေျပာင္းလဲက်င္းပသင့္ေျကာင္း တင္ျပရာမွ ၁၉၆၅ ခုနွစ္မွစ၍ ေတာင္သူလယ္သမားေန့ကို မတ္လ ၂ ရက္ေန့တြင္ ေျပာင္းလဲက်င္းပခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
မတ္လ ၂ ရက္ေန့ေရာက္လွ်င္ ေတာင္သူလယ္သမားေန့ အခမ္းအနားကို အစိုးရက ဦးေဆာင္၍ တစ္နိုင္ငံလံုးတြင္ တစ္ျပိုင္နက္တည္း က်င္းပေလ့ရွိခဲ့သည္
