၁၉၆၄ မွ ၁၉၆၇၊ ေအာက္စဖို့တကၠသိုလ္ ဟူ့စ္ေကာလိပ္၌ ဒႆနေဗဒ၊ နိုင္ငံေရးသိပၸံနွင့္ စီးပြားေရးပညာရပ္မ်ားကို ေလ့လာဆည္းပူးခဲ့ျပီး၊ ဝိဇၨာဂုဏ္ထူးဘြဲ့ကို ရရွိခဲ့သည္။ ၁၉၆၄ မွ ၁၉၆၇၊ ေအာက္စဖို့တကၠသိုလ္ ဟူ့စ္ေကာလိပ္၌ ဒႆနေဗဒ၊ နိုင္ငံေရးသိပၸံနွင့္ စီးပြားေရးပညာရပ္မ်ားကို ေလ့လာဆည္းပူးခဲ့ျပီး၊ ဝိဇၨာဂုဏ္ထူးဘြဲ့ကို ရရွိခဲ့သည္။ ၁၉၆၈ခုနွစ္တြင္ လန္ဒန္တကၠသိုလ္အေရွ့တိုင္းနွင့္ အာဖရိကေလ့လာေရးဌာန၊ နိုင္ငံေရးသိပၸံဌာန၌ သုေတသနလက္ေထာက္အျဖစ္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ေနခ်ိန္ မိုက္ကယ္အဲရစ္အား ေတြ့ဆံုခဲ့သည္။ အဆိုေတာ္ ဘိလပ္ျပန္သန္း သည္ မိဘမ်ား၏ မိတ္ေဆြလည္းျဖစ္ျပီး၊ ေအာင္ဆန္းစုျကည္နွင့္ ဘဝတေလ်ာက္လံုးတြင္ ခ်စ္ခင္ရင္းနွီးသူတစ္ဦးလည္းျဖစ္သည္။
ဘြဲ့ရျပီးေနာက္ ‘စု’ သည္ လပိုင္းမွ် စာသင္ပို့ခ်ျခင္းနွင့္ သမိုင္းဆရာ ဟယူးတင္ကာ (Hugh Tinker) နွင့္အတူ သုေတသနလုပ္ျခင္း စသည္တို့ကို ေဆာင္ရြက္ျပီးေသာအခါ နယူးေယာက္ရွိ ကုလသမဂၢဌာနခ်ုပ္တြင္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ေနသည့္ ေဒၚသန္းေအးနွင့္အတူ ေနထိုင္ခဲ့သည္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုျကည္သည္ နယူးေယာက္ျမို့တြင္ ဆက္လက္ပညာဆည္းပူးရန္ေရာက္ရွိခဲ့ေသာ္လည္း၊ ကုလသမဂၢ၌ ဘဏၰာရပ္ဆိုင္ရာ စစ္ေဆးျခင္းလုပ္ငန္းကို သံုးနွစ္ျကာေအာင္ အမႈထမ္းခဲ့သည္။ လက္မထပ္ခင္ ၈ လအတြင္း နယူးေယာက္မွ ခင္ပြန္းသည္ရွိေနရာ တိဗက္သို့ ေပးစာေပါင္း ၁၈၇ ခုတြင္လည္း၊ အကယ္၍ မိုက္ကယ္ နွင့္ လက္ထပ္ခဲ့လွ်င္၊ မိမိသည္ ျမန္မာနိုင္ငံသို့ အေလးထားမႈ ေလွ်ာ့နည္းသြားနိုင္သည္ဟု မိသားစု နွင့္ ျမန္မာနိုင္ငံသားမ်ားမွ အထင္မွားျခင္းကို စိုးရိမ္မိေျကာင္း အသိေပးခဲ့သည္။ ျမန္မာျပည္သားမ်ားမွ သူ့ကိုလိုအပ္လာပါကလည္း၊ မိုက္ကယ္မွ သူ့အား အကူအညီဝိုင္းဝန္းေပးရန္ ေတာင္းဆိုခဲ့သည္။ ျဗိတိန္နိုင္ငံသားအား လက္ထပ္ထားျခင္းေျကာင့္၊ ျဗိတိန္နိုင္ငံသား ေလွ်ာက္ထားခြင့္ရွိေသာ္လည္း ျဗိတိန္နိုင္ငံသားခံယူျခင္းမရွိခဲ့ေပ။ မိခင္ျဖစ္သူ ေဒၚခင္ျကည္မွာ အိနၵိယနိုင္ငံ သံအမတ္ျဖစ္ျခင္းေျကာင့္၊ သူမသည္ သံတမံအရာရွိမ်ား ကိုင္ေဆာင္ေသာ နိုင္ငံကူးလက္မွတ္ကို ထိုအခ်ိန္တြင္ အသံုးျပုခဲ့သည္။
၁ ဇန္နဝါရီလ ၁၉၇၂ ခုနွစ္တြင္ ဘူတန္နိုင္ငံတြင္ ေျမာက္ပိုင္းဗုဒၶဘာသာ မဟာယန၏ လူမႈေရးနွင့္ ယဉ္ေက်းမႈ ဆိုင္ရာသမိုင္းအေျကာင္း သုေတသီ ေဒါက္တာမိုက္ကယ္အဲရစ္ နွင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုျကည္တို့ ထိမ္းျမားလက္ထပ္ခဲ့သည္။ လက္ထပ္ျပီး တစ္နွစ္အျကာတြင္ သားဦးျဖစ္သူ ေမာင္ျမင့္ဆန္းေအာင္ကို လန္ဒန္၌ ေမြးျမင္ခဲ့ျပီးေနာက္၊ ၁၉၇၂ မွ ၁၉၇၃ အထိ ဘူတန္နိုင္ငံ နိုင္ငံျခားေရးဝန္ျကီးရံုးနွင့္ ကုလသမဂၢမ်ားဆိုင္ရာ အျကံေပးအရာရွိအျဖစ္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည္။ ၁၉၇၅ မွ ၁၉၇၇ ခုနွစ္အထိ ေအာက္စဖို့ဒ္တကၠသိုလ္ ေဘာ့ဒလီယန္ စာျကည့္တိုက္၌ ျမန္မာစာနွင့္ ေပပရပိုက္ ကစ္တေလာက္ ျပုစုသူပညာရွင္အျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။ ၁၉၇၇ စက္တင္ဘာ ၂၄ တြင္ ဒုတိယသားျဖစ္သူ ေမာင္ထိန္လင္းကို ဖြားျမင္ခဲ့သည္။
၁၉၈၅ မွ ၁၉၈၆၊ ဂ်ပန္နိုင္ငံ တိုက်ိုတကၠသိုလ္ အေရွ့ေတာင္အာရွဆိုင္ရာ ေလ့လာေရးဌာနတြင္ သုေတသနပညာရွင္အျဖစ္ သြားေရာက္သုေတသနျပုခဲ့သည္။ ထို့ေနာက္ ၁၉၈၇ခုနွစ္တြင္ အိနၵိယနိုင္ငံ ဆင္းမလင္းျမို့ရွိ အထူးေလ့လာေရး အိနၵိယသိပၸံဌာနတြင္ သုေတသီအျဖစ္ လုပ္ကိုင္ခဲ့သည္။
၁၉၈၈ ခုနွစ္ မတ္လ ကုန္တြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုျကည္၏ မိခင္ ေဒၚခင္ျကည္မွာ ေလျဖတ္ေရာဂါ ခံစားေနရသျဖင့္၊ မိခင္အားျပုစုရန္ျမန္မာနိုင္ငံသို့ ျပန္လည္ေရာက္ရွိခဲ့သည္။ ထိုအခ်ိန္တြင္လန္ဒန္တကၠသိုလ္အေရွ့တိုင္းနွင့္ အာဖရိကေလ့လာေရးဌာနတြင္ ပါရဂူဘြဲ့အတြက္ “၁၉၂၀-၁၉၄၅ အတြင္း ထုတ္ေဝခဲ့ေသာ စာနယ္ဇင္းမ်ားသည္ ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရးကို အေထာက္အကူျပုခဲ့ပံု” အမည္ရွိ ဘြဲ့လြန္စာတမ္းကိုတင္သြင္းနိုင္ရန္ ျပုစုေနခ်ိန္လည္းျဖစ္သည္။ ၁၉၈၈ ခုနွစ္တြင္ လန္ဒန္တကၠသိုလ္မွ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုျကည္အား ထိုပါရဂူဘြဲ့ယူရန္အတြက္ ထိုက္တန္သူအျဖစ္ သတ္မွတ္ခဲ့သည္။
မိခင္အား ေဆးရံုတြင္ ၃ လခန့္ကုသျပီးေနာက္၊ က်န္းမာေရးပိုမိုေကာင္းမြန္လာပံုမရွိသည့္ေနာက္ဆံုး ေနအိမ္တြင္ ဆက္လက္ျပုစုခဲ့သည္။ အဂၤႅန္မွ က်န္ရစ္ခဲ့သည့္ ခင္ပြန္း နွင့္ ကေလးနွစ္ေယာက္သည္လည္း မိခင္နွင့္ ေတြ့ဆံုရန္ ေနြရာသီေက်ာင္းပိတ္ရက္ ျမန္မာနိုင္ငံသို့ေရာက္ရွိခဲ့သည္။ ဇူလိုင္လ ၂၃ ရက္ေန့တြင္ နွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ အုပ္ခ်ုပ္ခဲ့ေသာ ဗိုလ္ခ်ုပ္ေနဝင္းသည္ ရာထူးမွ အနားယူခဲ့ရာမွ လူထုအံုျကြမႈျကီးျဖစ္ေပၚခဲ့ျပီး ျပင္းထန္စြာ နွိမ္နင္း အေရးယူခဲ့သည္။ စစ္အာဏာရွင္အသစ္ တစ္ဖြဲ့တက္လာသည္။ မ်ားမျကာမီ စု၏ ေနအိမ္သည္လည္း နိုင္ငံေရးသမားမ်ား ဝင္ထြက္သြားလာ စုေဝးရာ ေနရာတစ္ခုျဖစ္လာခဲ့သည္။ စက္တင္ဘာ ၁၈၊ ရွစ္ေလးလံုးအေရးေတာ္ပံုျကီးကို စစ္တပ္မွလက္နက္ျဖင့္ အျကမ္းဖက္ ျဖိုခြင္းပစ္လိုက္ျပီးေနာက္ စစ္တပ္မွ အာဏာသိမ္းပိုက္ကာ နအဖေခၚ နိုင္ငံေတာ္ ျငိမ္ဝပ္ပိျပားမႈ တည္ေဆာက္ေရးအဖြဲ့ကို ဖြဲ့စည္းခဲ့သည္။ ၁၉၈၈ စက္တင္ဘာလ ၁၄ ရက္တြင္ ဦးေအာင္ျကီး၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုျကည္နွင့္ သူရဦးတင္ဦးတို့၏ ျပည္သူတရပ္လံုးသို့ ပန္ျကားခ်က္စာတေစာင္ ထုတ္ျပန္ေျကညာသည္။
