ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အပိုင္း ၅ ~ NLD AMARAPURA

၁၉၈၉ မွ ၁၉၉၅ ပထမအျကိမ္
၁၉၈၉ခုနွစ္ ဇူလိုင္လ ၂၀ရက္တြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုျကည္အား နဝတ အစိုးရမွ နိုင္ငံေတာ္အား ေနွာင့္ယွက္ ဖ်က္ဆီးလိုသူမ်ား၏ ေဘးအနၱရာယ္မွ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္သည့္ဥပေဒ ပုဒ္မ ၁၀(ခ) အရ ေနအိမ္တြင္ တားဆီးမိန့္ထုတ္ျပန္၍ ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ုပ္ခ်မွတ္ခဲ့သည္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုျကည္သည္ ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ုပ္ျဖင့္ ထိန္းသိမ္းခံေနစဉ္ အတြင္း ဒီဇင္ဘာလ ၂၂ရက္ေန့၌ ပါတီစံု ဒီမိုကေရစီ အေထြေထြ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ပါဝင္ယွဉ္ျပိုင္မည္ဟု ေျကညာခဲ့သည္။ သို့ေသာ္ တိုင္းရင္းသားစည္းလံုးညီညြတ္ေရးပါတီအား ကိုယ္စားျပု၍ ရန္ကုန္တိုင္း ဗဟန္းျမို့နယ္ မဲဆနၵနယ္အမွတ္ (၁) တြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုျကည္နွင့္ယွ..ဉ္ျပိုင္ရန္ အဆိုျပုထားျခင္းခံရသူ ဦးလဘန္ဂေရာင္မွ ကန့္ကြက္လွြာ တင္သြင္းခဲ့ရာ ရန္ကုန္တိုင္း ေရြးခ်ယ္တင္ေျမာက္ပြဲက်င္းပေရး ေကာ္မရွင္မွ လက္ခံစစ္ေဆး၍ ေရြးေကာက္ပြဲ ဥပေဒပုဒ္မ ၁၀ (င) ျဖင့္ ျငိစြန္းသည္ဟုဆိုကာ အမည္စာရင္း တင္သြင္းလွြာကို ပယ္ခ်ခဲ့သျဖင့္ ဝင္ေရာက္ယွဉ္ျပိုင္ခြင့္မရခဲ့ေခ်။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုျကည္သည္ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ကိုယ္တိုင္မပါဝင္နိုင္ခဲ့ေသာ္လည္း၊ ၁၉၉၀ခုနွစ္ မတ္လ ၂၇ရက္ေန့တြင္ ပါတီစံု အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲကို က်င္းပခဲ့ရာ၊ အမ်ိုးသား ဒီမိုကေရစီအဖြဲ့ခ်ုပ္သည္ မဲဆနၵနယ္ ၄၄၇ နယ္၌ ဝင္ေရာက္ယွဉ္ျပိုင္ခဲ့ရာ ၃၉၂ နယ္၌ အျပတ္အသတ္ အနိုင္ရရွိခဲ့သည္။ အဖြဲ့ခ်ုပ္သည္ တနိုင္ငံလံုးတြင္ မဲဆနၵနယ္ ၄၈၅ ေနရာ၌ ၃၉၂ ေနရာ အနိုင္ရရွိေသာေျကာင့္ ၈၂ ရာခိုင္နႈန္းေက်ာ္ အနိုင္ရရွိခဲ့သည္။

ပံုမွန္အစဉ္အလာအရ သူမသည္ ဝန္ျကီးခ်ုပ္ ရာထူးကို ဆက္ခံရမည္ ျဖစ္သည္။ စစ္အစိုးရသည္ ေရြးေကာက္ပြဲရလဒ္မ်ားအား အတည္မျပုဘဲ အာဏာလွြဲေျပာင္းေပးရန္ ျငင္းဆန္ခဲ့သည္။ ထို့ေျကာင့္ နိုင္ငံတကာ၏ ရႈပ္ခ်ျခင္းကို ခံခဲ့ရသည္။ ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ုပ္က်ေနခ်ိန္အတြင္း၊ ၁၉၉၀ ျပည့္နွစ္တြင္ ဥေရာပသမဂၢ နိုင္ငံျခားေရးရာ ေကာ္မတီ နွင့္ တိုးတက္ဖြဲ့ျဖိုးေရးေကာ္မတီမွ စက္ခါေရာ့ဗ္ဆုကိုအပ္နွင္းခဲသည္။ ၊၁၉၉၁ ခုနွစ္တြင္ နိုဘဲလ္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးဆုျကီးကို ရရွိခဲ့ေသာ္လည္း၊ ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ုပ္က်ေနျခင္းေျကာင့္ လူကိုယ္တိုင္ ရယူနိုင္ခဲ့ျခင္းမရွိခဲ့ဘဲ၊ ခင္ပြန္းသည္ နွင့္ သားနွစ္ဦးျဖစ္သည့္ အလက္ဇနၵားနွင့္ ကင္မ္တို့က ကိုယ္စားတက္ေရာက္ယူခဲ့ျကသည္။ နိုဘဲလ္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးဆု၏ ဆုေငြေဒၚလာ ၁.၃ သန္း၏ ေငြးေျကးအားလံုးကို ျမန္မာျပည္ က်န္းမာေရးနွင့္ ပညာေရးမ်ားအတြက္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုျကည္မွ ရံပံုေငြအျဖစ္ထူေထာင္ခဲ့သည္

ပထမ လြတ္ေျမာက္ခ်ိန္
၁၉၉၅ ခုနွစ္ ဇူလိုင္တြင္ ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ုပ္မွ လွြတ္ေပးခဲ့ျပီး သူ၏မိသားစုရွိရာ အဂၤႅန္သို့ ျပန္ခဲ့ပါက နိုင္ငံတြင္းသို့ ျပန္လည္ဝင္ေရာက္ခြင့္ရေတာ့မည္ မဟုတ္ေျကာင္း သတိေပးျခင္းခံရသည္။ ၁၉၉၇ ခုနွစ္၌ ဆီးျကိတ္ကင္ဆာျဖင့္ စတင္နာမက်န္းျဖစ္ခဲ့ျပီး၊ ကုသမရသည့္ အဆင့္သို့ေရာက္ရွိခဲ့သည့္ သူမ၏ ခင္ပြန္းသည္ ျဗိတိသွ်လူမ်ိုး မိုက္ကယ္အဲရစ္အား၊ လံုေလာက္သည့္ ေဆးကုသမႈ ျမန္မာနိုင္ငံမွ မေထာက္ပံ့ေပးနိုင္ဟုဆိုကာ ျမန္မာစစ္အစိုးရမွ ျပည္ဝင္ခြင့္ဗီဇာ မေပးခဲ့ေခ်။[၁၉] နိုင္ငံတကာ အထင္ကရ ပုဂၢိုလ္မ်ား နွင့္ အဖြဲ့အစည္းမ်ားထဲမွ၊ အေမရိကန္နိုင္ငံ အပါအဝင္၊ ကုလသမဂၢ အေထြအေထြအတြင္းေရးမႈး ကိုဖီအာနန္ နွင့္ ပုပ္ရဟန္းမင္းျကီး ဂ်ုန္ေပါလ္ တို့မွ ျပည္ဝင္ခြင့္ဗီစာခ်ေပးရန္ စစ္အစိုးရအားေတာင္းဆိုခဲ့ျကေသာ္လည္း စစ္အစိုးရမွ လစ္လ်ူျပုခဲ့သည္။ ထိုအခ်ိန္တြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုျကည္မွာ ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ုပ္မွ လြတ္ေျမာက္ေနသည့္ အခ်ိန္ျဖစ္ေသာေျကာင့္ ခင္ပြန္းရွိရာ အဂၤႅန္သို့ သြားေရာက္ေတြ့ဆံုနိုင္ေသာ္လည္း၊ စစ္အစိုးရမွ သူ့အား ျမန္မာနိုင္ငံသို့ ျပန္လည္ဝင္ေရာက္ခြင့္ မရရွိမည္ကို စိုးရိမ္သျဖင့္ မသြားေရာက္ခဲ့ေခ်။[၂၀]

ခင္ပြန္းျဖစ္သူ မိုက္ကယ္အဲရစ္သည္ သူ၏ ၅၃နွစ္ေျမာက္ေမြးေန့ျဖစ္သည့္ ၁၉၉၉ခုနွစ္ မတ္လ ၂၇ရက္ေန့တြင္ ကြယ္လြန္ခဲ့သည္။ ၁၉၈၉ခုနွစ္ ပထမေနအိမ္အက်ယ္ခ်ုပ္က်ခံရခ်ိန္မွစ၍ မိုက္ကယ္သည္ ေဒၚစု နွင့္ ၅ ျကိမ္သာ ေတြ့ခြင့္ရရွိခဲ့ျပီး၊ ေနာက္ဆံုးေတြ့ခြင့္ရသည့္အခ်ိန္မွာ ၁၉၉၅ ခုနွစ္ကုန္ ခရစၥမတ္ပြဲေတာ္ ကာလတြင္ျဖစ္သည္။[၂၁] အဂၤႅန္တြင္ က်န္ရစ္ခဲ့သည့္ ကေလးမ်ားနွင့္လည္း ေဝးကြာခဲ့ရသည္။

၁၉၉၈ ခုနွစ္တြင္ သတင္းေထာက္ Maurizio Giuliano သည္ ေအာင္ဆန္းစုျကည္အား ဓာတ္ပံုရိုက္ျပီးခ်ိန္တြင္၊ အခြန္အေကာက္ဌာနမႈမ်ား၏ စစ္ေဆးျခင္းကို ခံရျပီးေနာက္ သူ၏ မွတ္တမ္းတင္ ဗီဒီယို အေခြမ်ား၊ အသံတိပ္ေခြမ်ား နွင့္ မွတ္သားထားသည့္ စာတမ္းမ်ားအား သိမ္းဆည္းျခင္း ခံခဲ့ရသည္။[၂၂]

၂၀ဝ၀ မွ ၂၀ဝ၂ ဒုတိယအျကိမ္
သူ့အား သူမ၏ပါတီကို ေထာက္ခံအားေပးသူမ်ားနွင့္လည္း အျကိမ္ေပါင္းမ်ားစြာ ေတြ့ဆံုခြင့္ကို ပိတ္ပင္တားျမစ္ခဲ့ျပီး ၂၀ဝ၀ ခုနွစ္ စက္တင္ဘာလတြင္ ေနာက္တစ္ျကိမ္ ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ုပ္ျခင္း ခံရသည္။ ၂၀ဝ၂ ခုနွစ္ ေမလ ၆ရက္ေန့တြင္ ကုလသမဂၢ၏ လွ်ို့ဝွက္ ယံုျကည္မႈညွိနွိုင္းျခင္းမ်ား အရ၊ နိုင္ငံေတာ္ အစိုးရမွ သူမအား ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ုပ္မွ လွြတ္ေပးခဲ့သည္။ လြတ္လပ္စြာ သြားလာနိုင္ခြင့္ေပးလိုက္ျခင္းမွာ “ ကြ်န္ေတာ္တို့ တစ္ဦး နွင့္ တစ္ဦး ယံုျကည္နိုင္လို့ပါ” ဟု အစိုးရ ေျပာခြင့္ဆိုခြင့္ရွိသူမွ ေျပာဆိုခဲ့သည္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုျကည္မွ “ နိုင္ငံအတြက္ အရုဏ္ဦး အသစ္တစ္ခု ေပၚေပါက္လာျပီ” ဟု ဆိုခဲ့သည္။

ဒုတိယလြတ္ေျမာက္ခ်ိန္
၂၀ဝ၃ မွ ၂၀၁၀ တတိယအျကိမ္
၂၀ဝ၃ ခုနွစ္ ေမလ ၃၀ ရက္ေန့၌ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုျကည္ နွင့္အတူ သူမ၏ အဖြဲ့ဝင္ယာဉ္တန္းမ်ားသည္ စစ္ကိုင္းတိုင္း ဒီပဲယင္းျမို့နယ္သို့ စည္းရံုးေရးခရီးစဉ္ေမာင္းနွင္လာရာ က်ီရြာအနီးတြင္ စစ္အစိုးရ၏ ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံ အဖြဲ့ျဖစ္သည့္ ျကံ့ခိုင္ဖြဲ့ျဖိုးေရး နွင့္ စြမ္းအားရွင္မ်ားက အျကမ္းဖက္ တိုက္ခိုက္ခဲ့ျကျပီးေနာက္၊ သူမအားေထာက္ခံသည့္ အဖြဲ့ဝင္မ်ား ေသေျကေပ်ာက္ဆံုးမႈစာရင္းမွာ တရားဝင္မရွိေသာ္လည္း ၈၀ ေက်ာ္သည္ဟု ျပည္တြင္းေနထိုင္သူမ်ားမွ ခန့္မွန္းျကသည္။“အဲဒီ့အေရးအခင္းညက ကြ်န္ေတာ့တပည့္ေတြကို သူ့ကို ကယ္တင္ဖို့ လွြတ္လိုက္ျပီးေတာ့၊ အနီးမွာရွိတဲ့ စစ္တပ္ဌာနမွာ ကယ္တင္ထားခဲ့ရတယ္”ဟုလည္း ဗိုလ္ခ်ုပ္ျကီးေဟာင္းခင္ညြန့္မွ ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ုပ္လြတ္ေျမာက္လာျပီးခ်ိန္ ၂၀၁၂တြင္ ထိုင္းအေျခစိုက္ ဘန္ေကာက္ပို့စ္ သတင္းစာသို့လည္း ထြက္ဆိုခဲ့သည္။ သို့ရာတြင္ အမ်ိုးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ့ခ်ုပ္ နာယက ဦးတင္ဦးမွ ယင္းေျပာဆိုခ်က္ကို ျပန္လည္ျငင္းဆိုခဲ့သည္။[၂၃]

ေအာင္ဆန္းစုျကည္သည္ သူမစီးနင္းလာသည့္ ကား၏ ကားေမာင္းသူ ကိုေက်ာ္စိုးလင္း အကူအညီျဖင့္ ထိုျဖစ္စဉ္ေနရာမွ လြတ္ေျမာက္ခဲ့ေသာ္လည္း၊ ေရဦး သို့ အေရာက္တြင္ အဖမ္းခံခဲ့ရသည္။ သူမကို ရန္ကုန္ျမို့ရွိ အင္းစိန္ေထာင္တြင္ ထိမ္းသိမ္းထားခဲ့သည္။ ထိုျဖစ္ရပ္ကို ဒီပဲယင္းအေရးအခင္း လုပ္ျကံမႈ ဟူ၍ လူအသိအမ်ားသည္။ သူ ၂၀ဝ၃ ခုနွစ္ စက္တင္ဘာလတြင္ သားအိမ္ထုတ္ျခင္းခြဲစိတ္မႈျပုလုပ္ျပီးေနာက္ ရန္ကုန္၌ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ုပ္ ျပန္လည္ခ်ထားျခင္းခံရသည္။

၂၀ဝ၄ ခုနွစ္ မတ္လတြင္ ကုလသမဂၢ အထူးကိုယ္စားလွယ္ ရာဇာလီအီစေမးလ္သည္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုျကည္နွင့္ ေတြ့ဆံုခြင့္ရခဲ့သည္။ ေနာက္တစ္နွစ္တြင္ အီစေမးလ္သည္ ရာထူးမွအနားယူခဲ့သည္။ ျမန္မာနိုင္ငံအတြင္းသို့ အျကိမ္မ်ားစြာ ဝင္ေရာက္ခြင့္ ပိတ္ပင္ျခင္းခံရသည္မွာလည္း အနားယူရျခင္း၏ အေျကာင္းရင္း တစ္စိတ္တစ္ေဒသ ျဖစ္သည္။ ၂၀ဝ၄ ခုနွစ္ေမ ၂၈ ရက္တြင္ ကုလသမဂၢ၏ ေျကာင္းက်ိုးမဲ့ထိန္းသိမ္းျခင္းဆိုင္ရာလုပ္ငန္းအဖြဲ့မွ သေဘာထားမွတ္ခ်က္ (၂၀ဝ၄ ခုနွစ္ မွတ္ခ်က္ အမွတ္ ၉) ထုတ္ျပန္ရာ သူမ၏ လြတ္လပ္မႈဆံုးရံႈးျခင္းမွာ ေျကာင္းက်ိုးမဲ့အေရးယူျခင္း ေျမာက္ျပီး ကုလသမဂၢ လူ့အခြင့္ေရးပဋိညာဉ္စာခ်ုပ္ ၁၉၄၈ နွင့္ ဆန့္က်င္လ်က္ရွိျပီး ျမန္မာအာဏာပိုင္မ်ားမွ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုျကည္အားဆက္လက္ ထိန္းသိမ္းျခင္း မျပုလုပ္ရန္ပန္ျကားခဲ့သည္။ သို့ေသာ္ အာဏာပိုင္မ်ားက ဤပန္ျကားခ်က္ကို မသိက်ိုးကြ်န္ ျပုခဲ့သည္။